Της Λητώς Μησιακούλη
Δύο μήνες μετά το θάνατό του ριζοσπάστη ουμανιστή Τζον Μπέρτζερ, παρουσιάζονται για πρώτη φορά σχέδια, ζωγραφιές και προβολές ταινιών και αποσπασμάτων από εκπομπές του, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. O Μπέρτζερ συνδύαζε μοναδικά το ασκημένο βλέμμα του καλλιτέχνη, το διεισδυτικό πνεύμα του φιλόσοφου, την αφηγηματικότητα και την αμεσότητα ενός αυτοδίδακτου περφόρμερ -χαρίσματα που σπάνια συνυπάρχουν- για να μετατρέψουν τελικά την διαδικασία της ανάγνωσης και ερμηνείας ενός έργου τέχνης σε επαναστατική και αποκαλυπτική αναθεώρηση εν γένει της οπτικής αντίληψης και της κατανάλωσης των εικόνων σε συνθήκες καπιταλιστικής παραγωγής.
Ο Μπέρτζερ (5 Νοεμβρίου του 1926 – 2 Ιανουαρίου 2017) γεννήθηκε στο Λονδίνο. Σπούδασε ζωγραφική και ξεκίνησε την καριέρα του ως ζωγράφος, ωστόσο πολύ γρήγορα πέρασε στην τεχνοκριτική και τη λογοτεχνία.
Έγραψε μυθιστορήματα, δοκίμια για την τέχνη και την πολιτική, ποιήματα, φιλοσοφικές πραγματείες, σενάρια και θεατρικά. Το 1972 άλλαξε τα δεδομένα του τηλεοπτικού ντοκιμαντέρ με την εκπομπή του BBC «Ways of Seeing», η οποία διασκευάστηκε σε βιβλίο και επηρέασε καθοριστικά τη θεωρία της τέχνης, αλλά και την εξέλιξη της ζωγραφικής, της φωτογραφίας και του κινηματογράφου. Την ίδια χρονιά, κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Μπούκερ για το μυθιστόρημά του «G, το ταξίδι».
Μοιράστηκε το χρηματικό έπαθλο με την οργάνωση των Μαύρων Πανθήρων ξεσηκώνοντας θύελλα, ενώ, έπαιξε καίριο ρόλο στο ελβετικό Νέο Κύμα με τα σενάρια των ταινιών του Αλάν Τανέρ, διατύπωσε πρωτοποριακές θεωρίες για τη φωτογραφία και συμμετείχε ως ηθοποιός σε κινηματογραφικές ταινίες.
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ζούσε σ’ ένα μικρό χωριό των γαλλικών Άλπεων, ακολουθώντας την καθημερινή ζωή των κτηνοτρόφων. Έγραφε ασταμάτητα και παρενέβαινε με άρθρα του στο παγκόσμιο πολιτικό και καλλιτεχνικό γίγνεσθαι.
Η έκθεση στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης θα διαρκέσει έως τις 13 Απριλίου 2017.
