Της Μαίρης Ορφανίδη
Κάθε χρόνο ανήμερα της 29ης Ιουνίου χιλιάδες Ευβοιώτες δίνουν το «παρών» στο χωριό Μύλοι, γνωστό ως Κατούνια, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα του Αγίου Ιωάννη που οι μαρτυρίες θέλουν να έχει σώσει την περιοχή τους από βέβαιη καταστροφή. Πιστοί κάθε ηλικίας, από τους παλαιότερους έως νέους, ακόμη και παιδιά, στέκονται μπροστά στην εικόνα που βρίσκεται στην εκκλησία του χωριού και συμμετέχουν στο πανηγύρι που οργανώνεται με κάθε μεγαλοπρέπεια.
Το θαύμα του Αγίου Ιωάννη στην Εύβοια
Ήταν αρχές του 20ού αιώνα όταν η εύφορη κοιλάδα των Ψαχνών επλήγη από αδηφάγες ακρίδες. Οι κάτοικοι των Ψαχνών αλλά και των γύρω περιοχών βρίσκονταν σε απόγνωση. Τα χρόνια εκείνα η καταπολέμησή τους ήταν δύσκολη έως ακατόρθωτη. Μόνη ελπίδα οι προσευχές τους, που όμως δεν έβρισκαν ανταπόκριση. Αν οι ακρίδες συνέχιζαν το καταστροφικό τους έργο, ο χειμώνας θα τους έβρισκε σε άθλια οικονομική κατάσταση, που σήμαινε πείνα, αρρώστιες και εξαθλίωση.
Μέσα σε αυτή την απόγνωση, οι πιστοί σκέφτηκαν τη θαυματουργή εικόνα του Αγίου Ιωάννη, που βρισκόταν σε μοναστήρι στην περιοχή Κατούνια.
Η μετάβαση εκεί, εκείνα τα χρόνια, ήταν πολύ δύσκολη. Γινόταν με τα πόδια και στην καλύτερη περίπτωση με τη βοήθεια αλόγων ή μουλαριών. Μέσα από κακοτράχαλα και αδιάβατα μονοπάτια, δάση, βουνά και φαράγγια, οι προσκυνητές αντίκριζαν από τη θέση «Ράχη» το υπέροχο γαλάζιο του Αιγαίου.
Ο γυρισμός, αν και πιο δύσκολος, γινόταν για τους προσκυνητές πιο εύκολος, γιατί είχαν συντροφιά τον Αϊ-Γιάννη, καθώς και τον ιερέα του χωριού Αγιά Σοφιά, τον παπά Αποστόλη. Αγκαλιά με την εικόνα – και τα πόδια τους λες και είχαν φτερά, αναφέρουν οι μαρτυρίες.
Τη χρονιά εκείνη οι κάτοικοι των Ψαχνών και των γύρω περιοχών περίμεναν στη θέση Κόμμα ανυπόμονα να φανεί η εικόνα με τους προσκυνητές. Ο ιερέας Παπακούρνης, οι ψάλτες, ο πρόεδρος των Ψαχνών, οι χωροφύλακες, οι δάσκαλοι, τα παιδιά με τα λάβαρα και ο απλός κόσμος, όταν αντίκρισαν από μακριά τους προσκυνητές, άρχισαν να ψάλλουν τον Ακάθιστο Ύμνο. Δάκρυα κυλούσαν από τα μάτια των δύστυχων Ψαχνιωτών. «Βοήθησέ μας Αϊ-Γιάννη, σώσε μας!», φώναζαν.
Στη συνέχεια έγινε λιτανεία σε όλο το χωριό. Στο τέλος, ο Παπακούρνης με βροντερή φωνή φώναξε: «Βόγκα το, Αϊ-Γιάννη μ’, βόγκα το. Διώξ’ τες στ’ άγρια κλαδιά και στ’ άγρια βουνά». Πετάγεται ο παπά Αποστόλης και λέει: «Όχι στ’ άγρια βουνά, γιατί κατοικώ εγώ σε αυτά, αλλά στις άγριες θάλασσες». «Ναι», απαντά ο Παπακούρνης, «διώξ’ τες στ’ άγρια κλαδιά και στις άγριες θάλασσες». Και -ω του θαύματος!- κύματα-κύματα οι ακρίδες πέταγαν μακριά και έπεφταν με φόρα μέσα στη θάλασσα του Ευβοϊκού.
Η περιφορά της εικόνας
Οι κάτοικοι των Ψαχνών δεν ξεχνούν το θαύμα του Αγίου Ιωάννη και έτσι κάθε χρόνο το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής έρχονται με τα πόδια από τα Ψαχνά, παίρνουν με πομπή την εικόνα, πολλές φορές μέσα στα χιόνια, και την κατεβάζουν στα Ψαχνά. Μένει εκεί σαράντα ημέρες, περιοδεύει σε όλες τις ενορίες της περιοχής, και το Σάββατο του Λαζάρου με τον ίδιο τρόπο –πάντα με τα πόδια, δηλαδή– επιστρέφεται στο μικρό χωριό Κατούνια. Ο πατήρ Ιωάννης Καραντάκης, ιερέας του ναού, μας αναφέρει ότι ακόμα και σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που ζητούν από τον Άγιο Ιωάννη τη χάρη του. Πολλά είναι τα άτεκνα ζευγάρια που σπεύδουν στην εκκλησία του μικρού χωριού για να ζητήσουν από τον Άγιο Ιωάννη να τους βοηθήσει να γίνουν γονείς, και βαπτίζουν κατόπιν τα παιδιά τους στο όνομα του Αγίου, ενώ αρκετοί είναι και οι πιστοί που ζητούν τη βοήθεια της θαυματουργής εικόνας για να αντιμετωπίσουν σοβαρές ασθένειες.
