Αυξήθηκαν το τελευταίο διάστημα τα κρούσματα με επιτήδειους οι οποίοι εμφανίζονται να εκπροσωπούν μοναστήρια, ενορίες αλλά και κινήσεις πιστών εισπράττοντας χρήματα για δήθεν ανεγέρσεις ναών ή αποκαταστάσεις ζημιών σε διάφορα προσκυνήματα. Οι κινήσεις αυτές προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της Αρχιεπισκοπής, η οποία με ανακοινωσή της ζητεί από τους πιστούς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Στην ανακοίνωση αναφέρεται:
«Με αφορμή τουλάχιστον περίεργα περιστατικά των τελευταίων ημερών, όπου διάφοροι επιτήδειοι εμφανίζονται πιθανότατα με εικονικά στοιχεία ταυτότητας, ως πρόσωπα δήθεν εξουσιοδοτημένα από τον Αρχιεπίσκοπο ή έχοντα σχετική εντολή από Υπηρεσίες της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών, αναφορικά με τη συγκέντρωση χρημάτων για την αποκατάσταση ζημιών για λογαριασμό Ιερών Μονών που έχουν πληγεί από τις πυρκαγιές ή ευρίσκονται σε πληγείσες από τις πυρκαγιές περιοχές, από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών διευκρινίζονται τα ακόλουθα.
Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και ο Μακαριώτατος ουδένα έχουν εξουσιοδοτήσει για τη συγκέντρωση χρημάτων “για την αποκατάσταση των ζημιών σε Ιερές Μονές”, πολλώ δε μάλλον ουδεμία υπηρεσία της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών έχει αναλάβει κάποια σχετική πρωτοβουλία. Συνιστούμε σε όσους γίνουν δέκτες ανάλογων επικοινωνιών, στις οποίες μάλιστα ενίοτε τους ζητούνται και τα στοιχεία των τραπεζικών τους λογαριασμών, να απευθύνονται άμεσα στις Υπηρεσίες της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών και να αναφέρουν τα σχετικά περιστατικά στις αρμόδιες τοπικές αστυνομικές Αρχές».
Το φαινόμενο των εράνων τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Εκτός από τα μεμονωμένα άτομα, υπάρχουν και ομάδες οι οποίες κινούνται μέσω Διαδικτύου οι οποίες ζητούν χρήματα για ιερό σκοπό. Υπάρχουν βέβαια και πολλοί οι οποίοι κάνουν νομότυπους εράνους για την ανέγερση ναών αφιερωμένους σε νέους αγίους, για τους οποίους όμως δεν υπάρχουν ισολογισμοί και αποδόσεις λογαριασμών. Τα τελευταία χρόνια οι έρανοι έχουν πολλαπλασιαστεί, όπως και οι εκκλήσεις ιδιωτών και ομάδων για συγκέντρωση βοήθειας υπέρ των φτωχών.
Προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα απάτης, καλό είναι οι πιστοί, εάν θέλουν να προσφέρουν κάτι, να απευθύνονται στις τοπικές μητροπόλεις αλλά και στους ναούς. Άλλωστε, σε ναούς και μητροπόλεις οι έρανοι ανακοινώνονται επισήμως.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στις περιπτώσεις εκείνες όπου επιτήδειοι εμφανίζονται να ζητούν χρήματα για την στήριξη μονών του Αγίου Όρους ή και μεμονωμένων μοναχών οι οποίοι, δήθεν, έχουν ανάγκη βοηθείας.
To μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με πηγές της ΕΛ.ΑΣ., είναι οι έρανοι που γίνονται από δήθεν εκπροσώπους μη κερδοσκοπικών οργανώσεων οι οποίοι, πέραν των δημόσιων χώρων, επισκέπτονται τα σπίτια και ζητούν συγκεκριμένα ποσά για αντιμετώπιση ασθενειών, κυρίως παιδιών, κάλυψη αναγκών πολυτέκνων ή φυλακισμένων.
Προσοχή χρειάζεται και στις διάφορες λαχειοφόρες αγορές που στήνονται σε χώρους όπου συχνάζουν πολλοί πιστοί, αλλά και σε πωλήσεις εντύπων που φέρουν σφραγίδες διαφόρων σωματείων. Επιφυλακτικοί πρέπει να είναι οι πιστοί και στις περιπτώσεις εκείνες όπου διάφοροι πωλούν αντικείμενα για «κοινωνικούς σκοπούς».
Εκτός αυτών, σοβαρά προβλήματα έχουν εντοπιστεί σε διάφορες περιοχές όπου σύλλογοι ή άλλες επιτροπές αναλαμβάνουν να διενεργήσουν εράνους υπέρ ανεγέρσεως ναών ή για διαμορφώσεις χώρων έξω από προσκυνήματα.
Τα πολλά κρούσματα παράνομων εράνων, όπως επισημαίνουν ιεράρχες, δεν πρέπει να αποτελέσουν άλλοθι ώστε οι πιστοί να αντιμετωπίζουν τα πάντα με καχυποψία σε μια περίοδο όπου οι προσφορές, μικρές ή μεγάλες, είναι απαραίτητες για τη στήριξη του κοινωνικού έργου της Εκκλησίας, αλλά και πολλών ενοριών. Όπως λένε, «είναι γνωστός ο τρόπος όπου γίνονται οι προσφορές και οι έρανοι. Συνήθως οι μητροπολίτες, και πολύ περισσότερο ο Αρχιεπίσκοπος ή η Σύνοδος, δεν εξουσιοδοτούν πρόσωπα για διενέργεια εράνων».
