Γράφει η Αγγελική Σταματούρου (*)
Οι Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπήρξαν σύμβολα σοφίας, πρότυπα αρετής, αγάπης και καθήκοντος προς τον Θεό και τον πλησίον. Πίστεψαν στην μεταμορφωτική δύναμη της παιδείας, στην συμβολή της στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του ανθρώπου, στην ικανότητά της να εμφυσήσει ηθικές αξίες. Προέτρεπαν τους γονείς να μορφώνουν τα παιδιά.
Ο Μέγας Βασίλειος Θεωρούσε την μόρφωση μέσο καλλιέργειας της ψυχής, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος την αποκαλούσε «στολίδι της ψυχής», ενώ ο Γρηγόριος χαρακτήριζε την παιδεία ως «πρώτον αγαθόν».
Ήταν άριστοι μελετητές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Υποστήριζαν ότι η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων βοηθά τους νέους να κατανοήσουν καλύτερα τις ιδέες του χριστιανισμού. Ο ανθρωπισμός του αρχαίου ελληνικού πνεύματος έρχεται να ενωθεί με την χριστιανική αγάπη για τον πλησίον και να οδηγήσει τον άνθρωπο στην τελείωση, στο «κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν».
Η ζωή τους υπήρξε σύμφωνη της χριστιανικής αρετής. Ήταν ενάρετοι, απλοί, δίκαιοι, τίμιοι, ειλικρινείς. Ο λόγος τους παρηγορητικός και ανακουφιστικός προς τους έχοντας ανάγκη. Ενσαρκώνουν έναν τρόπο ζωής που αποτελεί πρότυπο συνδυασμό χριστιανικής ζωής και ελληνικής παράδοσης.
Κατά συνέπεια δίκαια θεωρούνται προστάτες των γραμμάτων. Από τον 11ο αι. καθιερώθηκε η κοινή γιορτή των τριών Ιεραρχών. Ακόμα και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας ο λαός δεν σταμάτησε να εορτάζει τους Τρεις Ιεράρχες. Στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος με διάταγμα του Όθωνα, τo 1841, η εορτή των Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε ως εορτή της Παιδείας και των Γραμμάτων, ενώ το 1856 το λάβαρο του Πανεπιστημίου Αθηνών φέρει στη μία του πλευρά την εικόνα των Τριών Ιεραρχών.
Τα Προεδρικά διατάγματα (104/1979 και Π.Δ. 201/1998) ορίζουν την ημέρα ως αργία. Παρόλα αυτά για πολλές δεκαετίες η 30η Ιανουαρίου ήταν μια ημέρα ημέρα γιορτής για τα σχολεία. Γινόταν εκκλησιασμός των μαθητών και εκδηλώσεις. Τα τελευταία χρόνια η Ελληνική Πολιτεία επικαλούμενη τα Π.Δ. προσπαθεί να την καθιερώσει ως αργία. Το 2017 αποστέλλεται στα σχολεία μια ασαφής οδηγία. Η ημέρα θεωρείται αργία, αλλά δόθηκε η δυνατότητα να γίνουν εκδηλώσεις κατά την κρίση του Συλλόγου Διδασκόντων. Τον Οκτώβριο του 2017 οριστικά καθιερώνεται ως αργία, γεγονός που επιβεβαιώνεται και στο νέο Π.Δ. που ψηφίστηκε στις 23-1-2018.
Έτσι την τρέχουσα σχολική χρονιά τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά. Δεν θα γίνει καμιά εκδήλωση η οποία να αναφέρεται στο έργο των Τριών Ιεραρχών και στην σημασία αυτής της γιορτής, ούτε καν την προηγούμενη ημέρα, όπως γίνεται στις μεγάλες εθνικές εορτές.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, θα έπρεπε να τονίσουμε την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα Γράμματα, στην Παιδεία, στην Κοινωνία. Να θυμίσουμε στα παιδιά την ηθικότητά τους, το θάρρος τους να λένε την αλήθεια και να μην διστάζουν να στηλιτεύουν τις αδικίες και τις ανομίες ακόμα και αυτοκρατόρων. Σήμερα στην εποχή της κρίσης, ηθικής πρωτίστως, και δευτερευόντως οικονομικής, οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη από πρότυπα που θα μας δείξουν τον δρόμο της σωτηρίας. Η λύση στα προβλήματά μας δεν είναι τα υλικά αγαθά, αλλά η καλοσύνη, η τιμιότητα, η καλλιέργεια του πνεύματος. Είναι όλα αυτά που πρεσβεύουν οι Τρεις Ιεράρχες.
Τι νόημα λοιπόν έχει η αργία, εάν δεν τονίσουμε την σημασία της ημέρας; Η γιορτή τιμά επίσης τους εκπαιδευτικούς που έχουμε στα χέρια μας την αγωγή των νέων ανθρώπων, το μέλλον της κοινωνίας. Ας αποδώσουμε σε αυτή την ημέρα την αξία που της ανήκει. Ας μην την υποβαθμίζουμε στη λογική της θρησκευτικής ελευθερίας. Οι Τρεις Ιεράρχες εκτός από καλοί χριστιανοί, εκτός από πατέρες της Εκκλησίας, ήταν άνθρωποι Σοφοί. Για την αρετή τους αυτή μπορεί να τους τιμήσει κάθε Άνθρωπος.
(*) Η κα Αγγελική Σταματούρου είναι φιλόλογος, διευθύντρια λυκείου
