Του π. Αντώνιου Χρήστου
Τι είναι Μεγάλη Εβδομάδα; Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα (από την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο) και ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες ή ώρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς, είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο!
Πώς βιώνεται ο λειτουργικός χρόνος τη Μεγάλη Εβδομάδα; Η Εκκλησία από τη μεγάλη της φιλανθρωπία, για να μπορέσουν όσο είναι δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες, επέτρεψε από την αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας, να ψάλλεται ο Ορθρος της επόμενης ημέρας (π.χ. την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ ψάλλεται ο Ορθρος της Μεγάλης Δευτέρας).
Τι τελείται τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας; Οι τέσσερις πρώτες ημέρες μας προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα και οι Ακολουθίες ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου».
Μεγάλη Δευτέρα (Κυριακή Βαΐων βράδυ): Τη Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα:α) Η ζωή του Ιωσήφ του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή του ωραίου στο σώμα και την ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.β) Το περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22): Συμβολίζει τη Συναγωγή των Εβραίων και γενικά τη ζωή του Ισραηλιτικού λαού, που ήταν άκαρποι από καλά έργα.
Μεγάλη Τρίτη (Μεγάλη Δευτέρα βράδυ): Τη Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε και ζούμε δύο παραβολές:α) Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13), που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία. β) Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.
Μεγάλη Τετάρτη (Μεγάλη Τρίτη βράδυ): Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο. Ψάλλεται το περίφημο τροπάριο (δοξαστικό) της Υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής.
Μεγάλη Πέμπτη (Μεγάλη Τετάρτη βράδυ):Την Μεγάλη Πέμπτη γιορτάζουμε 4 γεγονότα:α) Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, δείχνοντας για το ποια πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία. β) Τον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.γ) Την Προσευχή του Κυρίου, στο Ορος των Ελαιών καιδ) την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή του Πάθους του Κυρίου.
Μεγάλη Παρασκευή (Μεγάλη Πέμπτη βράδυ): Τη Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την Κορύφωση του πάθους, καθώς τελείται η «Ακολουθία των Παθών» και θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου μας. Δηλαδή:α) Τα πτυσίματαβ) τα μαστιγώματαγ) τις κοροϊδίεςδ) τους εξευτιλισμούςε) τα κτυπήματαστ) το αγκάθινο στεφάνι και κυρίως τηζ) Σταύρωση καιη) τον θάνατο του Χριστού μας.
Μεγάλο Σάββατο (Μεγάλη Παρασκευή πρωϊ και βράδυ) γιορτάζουμε: α) την Ταφή Του Κυρίου καιβ) την Κάθοδό Του στον Αδη, όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς. Ετσι Μεγάλη Παρασκευή το πρωϊ (ημερολογιακά), τελούνται οι εξής ακολουθίες: Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και στις 12.00 το μεσημέρι της Αποκαθηλώσεως, δηλαδή την Ταφή Του Κυρίου από τον Ιωσήφ τον Αριμαθαίας και τον Νικόδημο τον Φαρισαίο, μέλος του Μ. Συμβουλίου και κρυφό μαθητή του Κυρίου.Τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ (ημερολογιακά) ψάλλονται τα Εγκώμια και έχουμε την περιφορά του Επιταφίου! Κυριακή του Πάσχα (Μ. Σάββατο πρωί και νύχτα από τις 12.00 π.μ):
Το Μεγάλο Σάββατο (ημερολογιακά) το πρωί, έχουμε τη λεγόμενη «1η Ανάσταση», δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από τη φθορά και τον θάνατο, τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και μάλιστα από πολλούς πάνω στο Κουβούκλιο του Επιταφίου.
Το Μεγάλο Σάββατο στις 12.00 (δηλαδή ουσιαστικά την Κυριακή του Πάσχα), έχουμε τη ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, την ήττα του θανάτου και της φθοράς και την αφή του Αγίου Φωτός στον κόσμο από το Πανάγιο Τάφο. Στη συνέχεια τελείται ο Ορθρος και η πανηγυρική Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία, αφού εισερχόμαστε στην περίοδο του Πεντηκοσταρίου ή το Τριώδιον τον Ρόδον και είναι τραγικό οι περισσότεροι να μη παραμένουν, αλλά να φεύγουν μετά από λίγο για το πασχάλιο τραπέζι, πριν όμως παρακαθίσουν στο τραπέζι που μας παραθέτει τον ευατό του ο Κύριος, «ως μόσχος σιτευτός».
Κυριακή του Πάσχα στις 11.00 π.μ. ή το απόγευμα, τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», όπου σε πολλές γλώσσες διαβάζεται το Ιερό Ευαγγέλιο και διατρανώνεται παγκοσμίως η νίκη του θανάτου και η εποχή της καινούριας Διαθήκης, της χαράς και της Αναστάσιμης ελπίδας.
Κλείνοντας, αδελφοί μου, άραγε ποιο είναι το βαθύτερο νόημα των Παθών και της Αναστάσεως για όλους εμάς τους πιστούς κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα; Οι πιστοί βιώνουμε τα πάθη και την ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας ενεργά σε αυτά με «συμπόρευση», «συσταύρωση» και «συνανάσταση»! Ο Χριστός με τη θέλησή του (εκουσίως), έπαθε και ανέστη για να σωθούμε όλοι εμείς! Αυτό σημαίνει ότι δεν λυπούμαστε «μοιρολατρικά» για το Πάθος του, αλλά για τις δικές μας αμαρτίες και αφού μετανοιώσουμε ειλικρινώς, μπορούμε την αντικειμενική σωτηρία που χάραξε ο Χριστός, να την κάνουμε και υποκειμενική – προσωπική σωτηρία!
