Του Αλεξάνδρου Π.Κωστάρα
Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης
Πριν από λίγο καιρό, το Συμβούλιο της Επικρατείας, με σχετική απόφαση της Ολομελείας του, χαρακτήρισε ως αντισυνταγματική την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του πρώην υπουργού κ. Φίλη, δια της οποίας καταργείτο στην ουσία η υποχρεωτική διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών. Βέβαια, τυπικά η εν λόγω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν καλύπτει και την αντίστοιχη εκπαιδευτική πολιτική του νέου υπουργού κ. Γαβρόγλου, η οποία στηρίζεται στους ίδιους άξονες του προκατόχου του κ. Φίλη. Προδικάζει όμως την ομοία αξιολόγησή της, όταν θα συζητηθούν οι σχετικές προσφυγές που έχουν ασκηθεί και κατ’ αυτής.
Υστερα από την πιο πάνω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν θα χρειαζόταν να επανέλθουμε στο ζήτημα του αντισυνταγματικού χαρακτήρα της κατάργησης της υποχρεωτικής διδασκαλίας των Θρησκευτικών στα σχολεία. Αλλωστε, πολύ πριν από την απόφαση αυτή, είχα επισημάνει με σχετικό άρθρο μου στην ΚτΟ την κραυγαλέα αντισυνταγματικότητα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης Φίλη, που αφορούσε στα Θρησκευτικά. Μας αναγκάζει όμως να ξαναγυρίσουμε στο θέμα αυτό, η ιδιαίτερα προκλητική ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας, που χαρακτηρίζει την συγκεκριμένη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως «οπισθοδρομική», αφού «πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία πολλά χρόνια πίσω, καθώς ταυτίζεται και συντάσσεται με απόψεις ακραίων και σκοταδιστικών θεολογικών κύκλων».
Λόγος και αντίλογος
Ας δούμε λοιπόν, τι ακριβώς μας λέει η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας, που την υπογράφει ο αρμόδιος υπουργός κ. Γαβρόγλου, ο οποίος ως κριτήριο «προοδευτισμού» και «συνταγματικότητας» της εκπαιδευτικής του πολιτικής, χρησιμοποιεί τις προσωπικές του αντιλήψεις, που εμπνέονται από την αθεΐα και τον εθνομηδενισμό του.
Κατ’ αρχάς, ψάχνοντας να βρει κάποιος τους «ακραίους και σκοταδιστικούς θεολογικούς κύκλους», στους οποίους μας παραπέμπει η ανακοίνωση του υπουργείου, τους εντοπίζει σε ορισμένους υπεράνω πάσης υποψίας «δράστες»: Στους συντάκτες του Συντάγματος! Αυτοί «θεολογούν» ενοχλητικά για τον κ. Γαβρόγλου και όσους συντάσσονται με τις απόψεις του, αφού, προσδιορίζοντας στο άρ. 16 παρ. 2 του Συντάγματος τους σκοπούς που πρέπει να υπηρετεί η εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων στα σχολεία, συμπεριλαμβάνουν μεταξύ αυτών και την «καλλιέργεια της θρησκευτικής συνείδησης». Ασχετα αν συμφωνεί ή διαφωνεί κάποιος, όπως ο κ. Γαβρόγλου, με αυτή τη συνταγματική διάταξη, δεν μπορεί να παραβλέψει πάντως ότι η σχετική ρύθμιση αποτελεί συνταγματική επιταγή, προς την οποία δεν επιτρέπεται να αδιαφορεί κανείς και πρωτίστως βέβαια το αρμόδιο υπουργείο Παιδείας, τις αποφάσεις του οποίου δεσμεύει. Θα μπορούσε ίσως να παρατηρηθεί εδώ, ότι οι περί σκοταδισμού αιτιάσεις της εν λόγω ανακοίνωσης του υπουργείου Παιδείας, δεν αμφισβητούν, στο πλαίσιο της ερμηνείας και εφαρμογής του Συντάγματος, την αναφερθείσα διάταξη του άρ. 16 παρ. 2 αυτού, αλλά το «παπαδίστικο» περιεχόμενο που της αποδίδει η επικρινόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Από την άποψη αυτή, τίθεται θέμα ερμηνείας της συγκεκριμένης αμφιλεγόμενης συνταγματικής διάταξης. Πώς λοιπόν θα ανιχνεύσουμε το αληθινό της περιεχόμενο;
Η βούληση του νομοθέτη
Αποτελεί στοιχειώδη νομική γνώση, ότι για την ερμηνεία ασαφών νομικών διατάξεων ή όρων αυτών, ο ερμηνευτής δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιεί την προσωπική αντιληπτική του ικανότητα ή τις ιδεολογικές του πεποιθήσεις, αλλά πρέπει να καταφεύγει στις νομικά παραδεκτές μεθόδους ερμηνείας των κανόνων του δικαίου, με τη βοήθεια των οποίων διευκρινίζει το ασαφές γράμμα του νόμου. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό επιτυγχάνεται με την αρωγή της ιστορικό-βουλητικής μεθόδου ερμηνείας της διάταξης του άρ. 16 παρ. 2 του Συντάγματος, που επικουρείται από τη λογική μέθοδο ερμηνείας, η οποία εδραιώνει το νοηματικό εύρος της.
Γιατί λοιπόν ο «θεολογών» συντακτικός νομοθέτης διατύπωσε έτσι τη διάταξη του άρ. 16 παρ. 2 του Συντάγματος; Τι ακριβώς θέλησε να προστατεύσει με αυτήν; Την απάντηση μας τη δίνουν ο χρόνος και οι συνθήκες, υπό τις οποίες θεσπίσθηκε η συγκεκριμένη συνταγματική διάταξη. Ηταν λίγο μετά την Εθνεγερσία, όταν γράφτηκαν τα πρώτα Συντάγματα. Οι προπάτορές μας, θέλοντας να υπογραμμίσουν και συνταγματικά το γεγονός ότι η Ορθοδοξία κράτησε ζωντανό το Εθνος και το βοήθησε να αναστηθεί, αυτήν μας άφησαν ως παρακαταθήκη μέσα στο Σύνταγμα και για τη δική μας επιβίωση. Εάν μάλιστα συνδυάσουμε τις δύο «καλλιέργειες», που επιτάσσει το Σύνταγμα στο άρ. 16 παρ. 2 αυτού, δηλ. την «καλλιέργεια της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης» των μαθητών στα σχολεία, μπορούμε ανεπιφύλακτα να πούμε ότι η συγκεκριμένη συνταγματική διάταξη αποδίδει τη βούληση του συντακτικού νομοθέτη, για την αδιάσπαστη συμπόρευση του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας πρωτίστως μέσα στα Σχολεία. Τα Ελληνόπουλα πρέπει, σύμφωνα με το Σύνταγμα, να κουβαλάνε μέσα στα σχολεία μαζί με την τσάντα τους τον Χριστό και την Ελλάδα. Αυτή είναι η αληθινή βούληση του συντακτικού νομοθέτη στο άρ. 16 παρ. 2 του Συντάγματος. Εάν αυτό ενοχλεί κάποιους, είναι άλλο ζήτημα. Επομένως, παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από όσους έχουν πλημμελή γνώση του θέματος αυτού, η διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία είναι υποχρεωτική και έχει ασφαλώς ομολογιακό, κατηχητικό χαρακατήρα. Αντίθετη ερμηνεία θα είχε ως αποτέλεσμα τη δυσμενέστερη μεταχείριση των παραδοσιακών μαθητών έναντι των μαθητών των μειονοτικών σχολείων που κατηχούνται στις διδαχές της θρησκείας τους.
Πού βρίσκεται ο σκοταδισμός
Τούτων ούτως εχόντων, το Συμβούλιο της Επικρατείας, στην αναφερθείσα απόφασή του απέδωσε με απόλυτη ευστοχία τη βούληση του συντακτικού νομοθέτη για τη διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία και είναι τουλάχιστον ατυχής η σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας. Εάν υπάρχει κάπου σκοταδισμός, αυτός δεν προέρχεται από το αστραφτερό φως της Ορθοδοξίας, που φώτισε τον δρόμο του Ελληνισμού δύο χιλιάδες τώρα χρόνια, αλλά από την άβυσσο του μηδενισμού, στην οποία προσπαθούν να εξωθήσουν το Ελληνικό Εθνος οι άθεοι διαχειριστές της σημερινής εξουσίας. Γι’ αυτό επιβάλλεται εγρήγορση σε όσους αντιστέκονται στην αλλοτρίωση, αφού η επικινδυνότητα των κυβερνώντων είναι δεδομένη και η προθέσεις τους σαφείς, ενόψει της επικείμενης αναθεώρησης του Συντάγματος. Οταν χρησιμοποιούν την «μπουλντόζα», παρά τα εμπόδια που τους θέτει το Σύνταγμα, εύκολα μπορεί, νομίζω, να φανταστεί κάποιος το «τοπίο» που θα διαμορφώσουν σε περίπτωση που καταφέρουν να παραμερίσουν από το Σύνταγμα τα σχετικά εμπόδια.
