Του π. Αντωνίου Χρήστου, εφημερίου του Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Δικηγορικών Γλυφάδας
Όλοι οι άνθρωποι, λίγο-πολύ, έχουν σημείο αναφοράς τον γεωγραφικό χώρο από το οποίο κατάγονται και το ονομάζουμε πατρίδα. Όμως, κατά τη διάρκεια της ζωής και την εξέλιξη των πραγμάτων, αυτός ο χώρος μπορεί να μετατεθεί στη «νέα πατρίδα» και έχει σαφώς να κάνει με τη γεωγραφική περιοχή όπου κατοικεί κάποιος και δραστηριοποιείται επαγγελματικά και κοινωνικά. Στην ιστορία της ανθρωπότητας, ανέκαθεν οι άνθρωποι μετακινούνται κυρίως για βιοποριστικούς λόγους ή γιατί τα πράγματα σε έναν τόπο δεν είναι πλέον βιώσιμα και ειρηνικά, ύστερα από τη μεσολάβηση πολέμων και ταραχών (όπως τα πρόσφατα γεγονότα στη Συρία και η έξαρση της μεταναστευτικής ροής προς την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια) ή φυσικών καταστροφών, κλιματολογικών αλλαγών κ.ά.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, λοιπόν, οι άνθρωποι πάντα νοηματοδοτούν την ύπαρξή τους από τον τόπο καταγωγή τους και πάντα θέλουν σε κάθε ευκαιρία να επιστρέφουν σε αυτόν. Όπου αυτό δεν είναι εφικτό, πάντα φροντίζουν στη νέα πατρίδα τους να μεταφέρουν συνήθειες, ήθη και έθιμα, γεύσεις, προϊόντα και μελωδίες που θυμίζουν πάντα τον τόπο καταγωγής τους. Η ελληνική Διασπορά αποτελεί ένα τρανό παράδειγμα.
Στην Ορθόδοξη, όμως, εκκλησιολογική πραγματικότητα, τα παραπάνω αλλάζουν ριζικά. Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα, από την Άγια Γραφή και τα Συναξάρια των Αγίων, που μας δείχνουν αυτό που αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους Επιστολή: «Ου γαρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13, 14) και ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης έχει αφιερώσει το τρίτο κεφάλαιο-σκαλοπάτι της Κλίμακάς του, με τίτλο «Περί Ξενιτείας», που είναι η οριστική εγκατάλειψη όλων εκείνων που υπάρχουν στην πατρίδα μας και που μας εμποδίζουν να επιτύχουμε τον ευσεβή σκοπό της ζωής μας.
Θα αναφέρουμε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:
1) Η εντολή του Θεού στον Πατριάρχη Αβραάμ στη Παλαιά Διαθήκη σε ηλικία 75 ετών να φύγει από τη γη Χαρράν της Μεσοποταμίας και να μετοικίσει στη γη Χαναάν στον τόπο Συχέμ: «Και είπε Κύριος τω Αβραμ· έξελθε εκ της γης σου και εκ της συγγενείας σου και εκ του οίκου του πατρός σου και δεύρο εις την γην, ην αν σοι δείξω»· (Γεν 12, 1), δηλαδή σε μετάφραση: Τότε είπε ο Κύριος στον Αβραάμ έβγα (φύγε) από την πατρίδα σου, από τους συγγενείς σου και τον πατρικό σου οίκο και ξεκίνα και πήγαινε στη χώρα την οποία εγώ θα σου δείξω. Ο Πατριάρχης χωρίς δεύτερη σκέψη, απορίες ή αντιρρήσεις, αλλά μόνο έχοντας πίστη-εμπιστοσύνη στον Θεό «και επορεύθη Αβραμ, καθάπερ ελάλησεν αυτώ Κύριος, και ώχετο μετ᾿ αυτού Λωτ» (Γεν 12, 4 – Ιησούς του Ναυή 4, 3).
2) Στην Καινή Διαθήκη ο Χριστός μας δίνει εντολή στους μαθητές του να εγκαταλείψουν τα Ιεροσόλυμα και την Παλαιστίνη «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, 20 διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν· και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος. Αμήν» (Ματθ. 28, 19-20). Φυσικά, και οι ένδεκα Απόστολοι υλοποίησαν την εντολή και ξεχύθηκαν στην οικουμένη.
Όλοι είμαστε προσωρινοί σε αυτό τον τόπο, όπου ανήκει ο καθένας, και πρέπει να ζητούμε το θέλημα του Θεού στη ζωή μας, όποιο και αν είναι αυτό, όπου και να μας οδηγεί
3) Το ίδιο και ο Απόστολος των Εθνών Παύλος: Αφήνει την Παλαιστίνη και τη Μ. Ασία, αφού στη Τρωάδα υπακούει στο όραμα που είδε για να μεταβεί στη Μακεδονία, στην Ελλάδα και, κατά συνέπεια, στην Ευρώπη «και όραμα διά της νυκτός ώφθη τω Παύλω· ανήρ τις ην Μακεδών εστώς, παρακαλών αυτόν και λέγων· διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησον ημίν. Ως δε το όραμα είδεν, ευθέως εζητήσαμεν εξελθείν εις την Μακεδονίαν, συμβιβάζοντες ότι προσκέκληται ημάς ο Κύριος ευαγγελίσασθαι αυτούς (Πραξ. 16, 9-10).
Όλα αυτά τα αναφέρουμε γιατί πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι πατρίδα μας και σκοπός της βιοτής μας είναι να επιστρέψουμε πρώτα και πάνω από όλα στη Βασιλεία των Ουρανών. Επίσης, όλοι είμαστε προσωρινοί σε αυτό τον τόπο, όπου ανήκει ο καθένας, και πρέπει να ζητούμε το θέλημα του Θεού στη ζωή μας, όποιο και αν είναι αυτό, όπου και να μας οδηγεί. Τέλος, θα αποφεύγονται και οι ακρότητες, όταν ένας επίσκοπος μεταφέρει τους κληρικούς από μια ενορία στην άλλη. Φυσικά, ανθρώπινο και κατανοητό είναι να δένονται οι πιστοί μαζί του και το αντίστροφο, αλλά ως στρατιώτες Χριστού οι κληρικοί πηγαίνουν όπου υπάρχει ανάγκη! Αν δεν το πράττουν, δεν είναι συνεχιστές των παραπάνω παραδειγμάτων, που αναφέραμε!
