Γράφει ο αρχ. Χερουβείμ Μουστάκας
Η πρόσφατη τραγωδία που εκτυλίχθηκε στο Μάτι Αττικής και ο άδικος θάνατος τόσων αθώων συνανθρώπων μας, έφερε στο φως όψεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς που δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητες. Ενα γεγονός με τόσες μεγάλες παραμέτρους οφείλει να μας προβληματίσει για την καθημερινότητα και τη συμπεριφορά μας, αποτελώντας ταυτόχρονα την αφετηρία μιάς νέας αρχής λόγων, πράξεων και τακτικών.
Η ιστορία, ως άτεγκτος και αδιαφιλονίκητος κριτής, μας καλεί να επισημάνουμε την εθελοντική ανταπόκριση τόσων ανθρώπων στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πυρκαγιάς, στην αναζήτηση επιζώντων και στην ανακούφιση των διασωθέντων από τα δεινά που υπέμειναν. Μέσα από όλα αυτά αναδεικνύεται ένα φιλότιμο, μια δύναμη ικανή να εγκολπώσει χιλιάδες ανθρώπους, με σκοπό την επούλωση των πληγών του αδελφού. Μια δύναμη που συντρέχει στην αποκατάσταση της αξιοπρέπειας μέσα στις στάχτες, στον καπνό και στην αποπνικτική ατμόσφαιρα που μας περιβάλλει.
Η αυθόρμητη ανταπόκριση στον πόνο του άλλου δεν μπορεί να είναι μια στιγμιαία κίνηση, αλλά προϋποθέτει την αγάπη, την αλληλεγγύη και την συναντίληψη ως τρόπο ζωής, ως τρόπο ύπαρξης και κοινωνίας με τη δημιουργία του Θεού. Εάν η ζωή μας λοιπόν έχει αποτελματωθεί μέσα σε μια καθημερινότητα που δεν έχει ουσία, νόημα και προοπτική, πού βρίσκεται αυτό το φιλότιμο; Σε μια κοινωνία όπου οι νέοι αναζητούν ένα καλύτερο αύριο στο εξωτερικό και οι πάντες την έξοδο από τη ζοφερή ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί γύρω μας, πού βρίσκεται αυτό το φιλότιμο για να επαναρδεύσει τη ζωή και τα όνειρά μας;
Το φιλότιμο πάντοτε υπήρχε στην ψυχή μας, αλλά σήμερα έχει περιθωριοποιηθεί. Η κοινωνία έχει περιέλθει σε μια ομιχλώδη κατάσταση κατάθλιψης και απογοήτευσης. Κάποιοι μετανάστευσαν στο εξωτερικό γιατί αρνήθηκαν να συμβιβαστούν, ενώ όσοι έμειναν εδώ, εδώ που μάθανε τα μάτια μας να κλαίνε και συνηθίσαμε σε κάλπικους καιρούς, αγωνίζονται να ξεφύγουν από τις συνέπειες των σφαλμάτων του παρελθόντος και με το φιλότιμό τους προσπαθούν να μην προδώσουν τα όνειρά τους και κατά συνέπεια τον ίδιο τους τον εαυτό.
Τα λάθη ενός εκάστου αποτελούν την αιτία της σημερινής κατάστασης. Οι Πατέρες της Εκκλησίας χαρακτηρίζουν ως αμαρτία την άστοχη ενέργεια του ανθρώπου, την απομάκρυνση από την αγάπη του Θεού και τις παραινέσεις του Διδασκάλου για την όντως ζωή του ανθρώπου. Εμείς όμως θεοποιήσαμε το χρήμα και πιστέψαμε ότι η απόκτηση υλικών αγαθών ήταν η οδός της ζωής και της ευτυχίας μας. Αρνηθήκαμε τον συνάνθρωπο και τον κατασπαράζουμε καθημερινά, πιστέψαμε ότι η ιδανική συζυγία θεμελιώνεται στα υλικά αγαθά που θα πλαισιώσουν τον γάμο και από κοινωνία τον μετατρέψαμε σε εταιρία.
Το αίμα έγινε νερό και δεν μπορεί πια να δώσει ζωή, ενώ υφίστανται και περιπτώσεις όπου έγινε δηλητήριο, ώστε να πεθαίνει τον αδελφό σιγά σιγά και μαρτυρικά. Δεν αγωνιστήκαμε για καμία πρόοδο, αναπληρώνοντας τη δική μας αδράνεια με εκείνο που έλεγε χαρακτηριστικά ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος «να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα». Εντούτοις, όμως, σήμερα κανείς δεν γελά, κανείς δεν χαίρεται και όλοι αγωνίζονται να ξεφύγουν από τον κόσμο που οι ίδιοι κατασκεύασαν για τον εαυτό τους.
Μέσα στο συγκεκριμένο κλίμα, το φιλότιμο που είδαμε στο Μάτι Αττικής πρέπει να αξιοποιηθεί. Οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε τον νου, την ψυχή και την καρδιά της μέσα στη ζωή της Εκκλησίας, ως δοχείο αναγεννήσεως, ως την πηγή των ιαμάτων που θα ενσταλάξει μέσα μας εκφάνσεις αυτοθυσίας και προσφοράς. Να ακουμπήσουμε στον Θεό τις θλίψεις και τις αποτυχίες μας, ζητώντας τη δύναμη για μια νέα αρχή, αφού σε όλη την ιστορία του ανθρώπου, μόνο Εκείνος τας ασθενείας ημων έλαβεν και τας νόσους εβάστασεν. Να αναλάβουμε το φιλότιμο ως την κινητήρια δύναμη που θα σπάσει τα δεσμά μας και να καταστούμε ευαγγελιστές μιας νέας ζωής, ικανής να υπερβεί τα λάθη μας και να παραδώσουμε στις νέες γενιές έναν καλύτερο κόσμο από αυτόν που παραλάβαμε. Και να θυμόμαστε πάντοτε ότι Ανέστη Χριστός και ζωήν προμνηστεύεται θάνατος.
