Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες της Επιστημονικής Ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2015 στην Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης, με αφορμή τα 80 χρόνια από την εκδημία του Πατριάρχη Μελετίου Μεταξάκη, με τίτλο «Μνήμη Πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη (1871-1935)». Ο Μελέτιος Μεταξάκης, που γεννήθηκε στο χωριό Παρσάς (σημερινό Μεταξοχώρι) Λασιθίου Κρήτης, διετέλεσε Αρχιγραμματέας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, Μητροπολίτης Κιτίου Κύπρου, Μητροπολίτης Αθηνών, Οικουμενικός Πατριάρχης και Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Στο πλαίσιο της Ημερίδας πραγματοποιήθηκε στον ίδιο χώρο της Ακαδημίας έκθεση ιστορικών τεκμηρίων από το Αρχείο Μελετίου Μεταξάκη στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου και από το προσωπικό Αρχείο του κ. Θεοχάρη Προβατάκη.
Συγκεκριμένα, πριν από την επίσημη έναρξη, εγκαινιάστηκε η έκθεση ιστορικών τεκμηρίων (φωτογραφικού υλικού, εγγράφων και ιστορικών κειμηλίων) που αφορούν στον Μελέτιο Μεταξάκη, παρουσία των τοπικών αρχών, της Εκκλησίας, συνέδρων, καθηγητών, φοιτητών και αντιπροσωπείας από τη γενέτειρα του πατριάρχη Μελετίου. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στην εν λόγω έκθεση από τον κ. Δημήτριο Σάββα, προϊστάμενο της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, και από τον διδάσκοντα της Ακαδημίας κ. Εμμανουήλ Χαλκιαδάκη.
Στην Επιστημονική Ημερίδα αναγνώσθηκε το Σεπτό Πατριαρχικό Γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ενώ απηύθυνε χαιρετισμό ο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου, πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής της Ακαδημίας και της Οργανωτικής Επιτροπής της Ημερίδας κ. Ανδρέας, ο περιφερειάρχης Κρήτης κ. Σταύρος Αρναουτάκης, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Μιχάλης Ταρουδάκης και ο αντιπρόεδρος της Ακαδημίας καθηγ. Απόστολος Μπουρνέλης. Επίσης, αναγνώσθηκαν χαιρετισμοί βουλευτών του Νομού Ηρακλείου.
Οι εισηγήσεις των ομιλητών κάλυψαν χρονικά την περίοδο της ζωής του Μελετίου Μεταξάκη. Αναλυτικά, ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου αναφέρθηκε στην Εκκλησία στην Κρήτη την εποχή του Μελετίου Μεταξάκη, μια περίοδο, κατά την οποία η νήσος ενσωματώθηκε σταδιακά στον εθνικό κορμό, καθώς και στις σχέσεις του Μελετίου με τον Μητροπολίτη Κρήτης Τίτο Ζωγραφίδη.
Ο Επίσκοπος Χριστουπόλεως και καθηγητής της Ακαδημίας κ. Μακάριος στην ανακοίνωσή του αναφέρθηκε στην πατριαρχία του Μελετίου Μεταξάκη σε σχέση με τον 28ο Κανόνα της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, που ορίζει τα όρια της δικαιοδοσίας της κάθε Εκκλησίας, και επεσήμανε το ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη Διασπορά.
Στην ανακοίνωση του κ. Θεοχάρη Προβατάκη, δ/ντή – συντονιστή του Υπουργείου Πολιτισμού, έγινε αναφορά στη ζωή και το έργο του μεγάλου Οικουμενικού Πατριάρχη Μελετίου Μεταξάκη μέσα από άγνωστες πηγές.
Ο προϊστάμενος της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου κ. Δημήτρης Σάββας παρουσίασε συνολικά και συνοπτικά το Αρχείο του Μελετίου Μεταξάκη στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, το οποίο ο ίδιος αρχειοθέτησε.
Ο προϊστάμενος των Γ.Α.Κ. – Αρχείων Ν. Ηρακλείου και δρ Ιστορίας της Εκπαίδευσης κ. Μανώλης Δρακάκης αναφέρθηκε σε άγνωστες επιστολές του πατριάρχη Μελετίου από το Αρχείο της Βικελαίας Βιβλιοθήκης και κυρίως σε επιστολές του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αλλά και σε επιστολές που αποκαλύπτουν το ρωσικό ενδιαφέρον για το Άγιο Όρος.
Ο Αρχιμανδρίτης Νήφων Βασιλάκης, διδάσκων της Ακαδημίας και επισκέπτης καθηγητής στο Ποντιφικικό Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών της Ρώμης, παρουσίασε το Κανονικό έργο του Μελετίου Μεταξάκη από τις διάφορες εκκλησιαστικές θέσεις τις όποιες κατείχε. Κατά τον εισηγητή, το Δίκαιο αποτελούσε τη βάση στις Κανονικές του επιλογές.
Ο συγγραφέας κ. Λουκάς Παπαδάκης αναφέρθηκε σε μία συνάντηση υπό τον Μελέτιο Μεταξάκη στο Μητροπολιτικό Μέγαρο Αθηνών, με σκοπό τη σύσταση Εκπαιδευτικού Συλλόγου, ενώ, μεταξύ άλλων, επισημάνθηκαν οι απόψεις του Μελετίου για την εκπαίδευση και τη διδασκαλία των Θρησκευτικών.
Ο αν. καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας κ. Δημήτριος Σταματόπουλος παρουσίασε μία αδημοσίευτη πηγή που αναφέρεται στον Μελέτιο Μεταξάκη, το αρχείο του Δικηγορικού Γραφείου του Βλαδίμηρου Μιρμίρογλου. Ο τελευταίος υπήρξε μία αξιοπρόσεκτη προσωπικότητα μίας ιστορίας «από τα κάτω», ενώ μέσα από το σπάνιο αρχείο του σκιαγραφούνται οι σχέσεις του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων με τον Μεταξάκη και επισημαίνονται οι δυσκολίες που ο Πατριάρχης συνάντησε.
Ο δρ Φιλολογίας και σύμβουλος καθηγητής στο Ε.Α.Π. κ. Μανώλης Ανδρουλιδάκης αναφέρθηκε σε αρχαιοπρεπή γλωσσικά στοιχεία σε επιστολικά κείμενα του Μελετίου Μεταξάκη, αποτυπώνοντας τη μορφή του Μελετίου μέσα από δείγματα προσωπικής γραφής και μέσα από τη γλώσσα που χρησιμοποιούσε.
Ο δρ Ιστορίας, διδάσκων της Ακαδημίας και ερευνητικός συνεργάτης στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Κέιμπριτζ κ. Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης παρουσίασε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Μελέτιο Μεταξάκη μέσα από τις εγκυκλίους του. Οι τελευταίες είναι αντιπροσωπευτικές, αν όχι αποκαλυπτικές, της εκκλησιαστικής του πολιτικής, μέσα σε μία δύσκολη περίοδο για την Εκκλησία και τον Ελληνισμό.
Τέλος, η ανιψιά του Μελετίου Μεταξάκη Ελένη, αναφέρθηκε στις αναμνήσεις της οικογένειάς της από τον Πατριάρχη, ενώ μοιράστηκε με τους παρευρισκόμενους οικογενειακές στιγμές του Μελετίου, σκιαγραφώντας το πορτρέτο του Πατριάρχη εκ του σύνεγγυς.
Η στρογγυλή τράπεζα (αποτελούμενη από τον Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Ανδρέα και τους κυρίους Σταματόπουλο, Σάββα και Δρακάκη), μέσα από προβληματισμούς και ερωτήματα των ομιλητών, αναφέρθηκε στην Ορθόδοξη Εκκλησία την εποχή του πατριάρχη Μελετίου. Η Επιστημονική Ημερίδα, που ολοκληρώθηκε με τη σύνοψη των συμπερασμάτων, πέτυχε μέσα από πρωτότυπες ομιλίες και την έκθεση των ιστορικών τεκμηρίων να αναδείξει τη μεγάλη εκκλησιαστική φυσιογνωμία του Μελετίου Μεταξάκη.
