Toυ π. Αντώνιου Χρήστου
Αγαπητοί μας αναγνώστες, ήδη πέρασε ο πρώτος μήνας του νέου Εκκλησιαστικού έτους 2018-2019. Μπορεί η επικαιρότητα να στρέφεται γύρω από τον καιρό (κυκλώνες Ξενοφών και Ζορμπάς), τα εθνικά θέματα (το Μακεδονικό και η αποτυχία του δημοψηφίσματος στα Σκόπια) και τα πάντα αναδεικνυόμενα κοινωνικά ζητήματα σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Για την Εκκλησία μας όμως, ο μήνας Οκτώβριος συμπίπτει με την έναρξη των Κατηχητικών και Νεανικών Συνάξεων, στις κατά τόπους Μητροπόλεις και Ενορίες.
Το Κατηχητικό έργοαποτελεί τη συστηματική και οργανωμένη μετάδοση των αληθειών της πίστεώς μας και για τις περισσότερες Μητροπόλεις που διαθέτουν θερινές κατασκηνώσεις, ουσιαστικά κάνουν «συντήρηση» του σημαντικού αριθμού παιδιών και όλων αυτών των ορθόδοξων βιωμάτων και σχέσεων που δημιουργήθηκαν εκεί. Φυσικά Κατασκήνωση και Κατηχητικές Συνάξεις δεν ταυτίζονται απόλυτα, αλλά έχουν μια άμεση και σημαντική σχέση και αλληλεπίδραση και φυσικά αποτελούν σημαντικά και σπουδαία ποιμαντικά εργαλεία, στον ευαίσθητο τομέα της νεότητος και όχι μόνο, καθώς πλέον ο καταρτισμός και η πνευματική τροφοδότηση αφορούν όλα τα μέλη της Εκκλησίας, αρκεί κάποιος να έχει το πνεύμα της μαθητείας, που είναι βασικό στοιχείο σε κάποιον συνειδητό ορθόδοξο Χριστιανό.
Τι προσδοκά άραγε η ποιμένουσα Εκκλησία από τις Κατηχητικές Συνάξεις; Μια πρώτη απάντηση, θα μπορούσαμε να πούμε, τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που η ίδια είναι. Τι είναι η Εκκλησία; «Το αναστημένο σώμα Του Χριστού προτεινόμενο εις τους αιώνας». Πως μεταδίδεται αυτό; Με τη Θεία Λειτουργία, που όμως εκεί πάντοτε υπήρχε και υπάρχει, το πρώτο τμήμα της που είναι η Θεία Λειτουργία των Κατηχουμένων, με το Ευαγγέλιο και τη διδαχή. Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίσει το δεύτερο τμήμα, των πιστών που έχει κέντρο τον Καθαγιασμό καιτη Θεία Μετάληψη, όταν συνειδητά δεν γνωρίζεις και δεν πιστεύεις ορθόδοξα, όλα αυτά τα οποία η Εκκλησία μας βιώνει, διδάσκει και προϋποθέτει.
Σκοπός της Εκκλησίας είναι ο αγιασμός, η σωτηρία και η λύτρωση των μελών της, ώστε να γίνουν πολίτες της Βασιλείας των Ουρανών, την οποία προγευόμαστε στο εδώ και τώρα.Ομως τη Βασιλεία θα απολαύσουμε σε τέλεια μορφή, μετά τη γενική και οριστική κρίση της Δευτέρας Παρουσίας Του Κυρίου μας. Ολα αυτά, καθώς και για τόσα πολλά στοιχεία, στη λατρεία μας, στην υμνολογία μας, στην αγιογραφία μας, στο τελετουργικό μας, στη διδασκαλία μας, στον ορθόδοξο γενικότερα πλούτο, θέλει καταρχήν φωτισμό Του Θεού, αλλά και ανθρωπίνως από εμάς σπουδή, μελέτη, επεξήγηση, διδασκαλία. Αυτά ακριβώς προσφέρει μια υγιής και γνήσια Ορθόδοξη Κατήχηση, με σκοπό όμως να υπάρχει μια ζωντανή κοινότητα και μια ουσιαστική αγαπητική σχέση και κοινωνία και τότε όλα αυτά δεν θα είναι θεωρητικά, αλλά πρακτικά και τόσο μεταμορφωτικά για τις ζωές όλων. Σε αυτό το σημείο θυμίζουμε τα λόγια του μακαριστού Γέροντα Σωφρονίου Σαχάρωφ (22/09/1896 – 11/7/1993) που μεταξύ άλλων είπε και τα εξής: «Στο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου, όλοι μιλούσαν για Θεό, αλλά Θεό δεν είδα, ενώ όταν πήγα στο Αγιο Ορος, κανείς δεν μιλούσε για Θεό και όλα έδειχναν τον Θεό». Αυτό ακριβώς θέλουμε να περιγράψουμε, όταν κάτι βιώνεις τότε όλα διαδίδονται χωρίς πολλά λόγια και κυρίως μέσα στη σιωπή!
Στις σύγχρονες κατηχητικές συνάξεις, αυτή η σιωπή δεν έχει να κάνει με μια παθητική στάση χωρίς λόγια, υποτονικό και βουβό περιβάλλον με αδυναμία σε όσους μετέχουν σε αυτές να συσχετιστούν. Το αντίθετο, έχει να κάνει με αυτές τις βαθιές σχέσεις της καθαρής ματιάς, που κτίζονται χρόνο με τον χρόνο, συνάντηση με τη συνάντηση, μάθημα με το μάθημα, σε μια τριαδική αλληλεπίδραση, μεταξύ Ιερέως –Κατηχητού-Κατηχητόπαιδου. Εχει να κάνει μέσα από το ομαδικό παιχνίδι, αυτό που ονομάζουμε ψυχαγωγία πριν, μετά ή και κατά τη διάρκεια της συναντήσεως. Εχει να κάνει επίσης με τη δημιουργική απασχόληση, μια δραστηριότητα, μία χειροτεχνία, μία εκμάθηση π.χ. παρασκευής θυμιάματος ή πρόσφορου και τόσα άλλα, που ενώ δεν ακούγονται το όνομα Του Θεού, της Παναγίας ή των Αγίων και όμως όλα οδηγούν σιωπηλά προς τα εκεί.
Βέβαια τα πράγματα δεν είναι πάντα τόσο σαφή, εύκολα ή τόσο ιδανικά. Οπως στην Εκκλησία γενικότερα, συστηματικά από κάποιους τη διώκουν, τη διαβάλλουν και την πολεμούν, έτσι και στον τομέα της Κατήχησης ειδικότερα, υπάρχει συστηματική μερίδα ανθρώπων, που προσπαθούν να αποδομήσουν, δυσφημίσουν ή απλά αδιαφορούν, ειρωνεύονται και υποτιμούν. Το χειρότερο ότι αυτοί οι κάποιοι, πολλές φορές βρίσκονται εντός της Εκκλησίας και μάλιστα από τη μεριά των ίδιων των γονέων και κηδεμόνων των παιδιών. Οι ίδιοι δίνουν προτεραιότητα για τη θύραθεν παιδεία και τις εξωσχολικές δραστηριότητες που θα λάβουν και θα απασχοληθούν τα παιδιά, την ίδια ώρα που δεν τα προτρέπουν ή ακόμη εμποδίζουν συνειδητά, να συμμετέχουν στις Κατηχητικές Συνάξεις της Ενορίας τους.
Θα κλείσουμε το άρθρο μας, με την προσπάθεια να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα που θέτουν κάποιοι γονείς, που είναι καλοπροαίρετοι και προσπαθούν να δώσουν ότι καλύτερο μπορούν στα παιδιά τους, αλλά δεν γνωρίζουν πολλά για το Κατηχητικό: «Γιατί να εγγράψω το παιδί μου σε μια κατηχητική Σύναξη; Τι του προσφέρει; Ποιες είναι οι προοπτικές;» Η απάντηση, εκτός από τα παραπάνω, θα μπορούσε να είναι αυτό που είπε ο ίδιος ο Κύριος στους δικούς του αποστόλους και μαθητές, «Ερχου και ίδε» (Ιωάν. 1, 47). Εμάς (Κληρικοί-Κατηχητές) η αποστολή μας, δεν είναι να πείσουμε κανέναν, αλλά να υλοποιήσουμε το «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος»(Ματθ. 28,19).Αλλος είναι αυτός που προσκαλεί, άλλος είναι αυτός που διευθύνει και ουσιαστικά κατηχεί. Εμείς είμαστε απλά αυτοί που διακονούμε και καταθέτουμε τα τάλαντά μας, με σκοπό έστω και επικουρικά, να βοηθήσουμε σε αυτή την κατεύθυνση.
Ευχόμαστε από καρδιάς, για μια καρποφόρα εκκλησιαστική και κατηχητική χρονιά, ώστε τα παιδιά μας, να γίνουν συνειδητοί χριστιανοί, μαθαίνοντας και εφαρμόζοντας τις εντολές Του Θεού στη ζωή τους, δια της αγάπης του συνανθρώπου, με λατρευτική αναφορά στον ίδιο τον Θεό. Αμήν
