Του Μητροπολίτη Καστορίας κ. Σεραφείμ
«Χαίρω βλέποντάς σας να τρέχετε όλοι μαζί για να ακροασθείτε τα θεία λόγια. Αυτό το θεωρώ ως πολύ μεγάλη απόδειξη της κατά Θεόν προκοπής σας. Γιατί όπως η πείνα είναι σημάδι της καλής σωματικής υγείας, έτσι και η δίψα για τα πνευματικά λόγια είναι σημάδι ψυχικής υγείας»1.
Με αυτούς τους λόγους ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος προτρέπει το ευλογημένο ποίμνιο της Αντιοχείας και της Κωνσταντινουπόλεως, που κατέκλειε τότε τους ιερούς χώρους, να ακροάται, δηλαδή να ακούει τον λόγο του Θεού και την ερμηνεία των Θείων Γραφών. Γιατί η ακρόαση του λόγου του Θεού, κατά τον ιερό αυτόν πατέρα της Εκκλησίας, είναι η απόλαυση της ψυχής: «Δεν μπορεί να απολαύσει κανείς τον λόγο της αληθείας, εάν δεν διψάει για τα θεία κηρύγματα …, εάν δεν διψάει για τη διδασκαλία του Αγίου Πνεύματος. Γι΄ αυτό λέγει ο Κύριος ‘’Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται’’. Η αληθινή τροφή των ψυχών, η πραγματική απόλαυση των ευσεβών, ο αληθινός πλούτος των δικαίων είναι ο λόγος του Θεού, που με το στόμα του Δαβίδ λέγει: ‘’ Πόσο γλυκά είναι τα θεία λόγια στον λάρυγγά μου. Είναι ασυγκρίτως ανώτερα από ότι το μέλι και η κηρήθρα στο στόμα μου’’»2.
Ο λόγος του Θεού εξαφανίζει τον πόνο και τον κόπο,
οδηγεί σε ύψη αρετής τον άνθρωπο,
διώχνει τη θλίψη και την αθυμία,
διαλύει τη λαίλαπα των πειρασμών,
φέρει κατάνυξη μέσα στην καρδιά του ανθρώπου.
Για τον λόγο του Θεού μας αναφέρει και ο Προφήτης Δαβίδ στο περίφημο βιβλίο των Ψαλμών. Μάλιστα στον 118ο Ψαλμό στίχο 103, τον παρομοιάζει με το μέλι. «Ως γλυκέα τω λάρυγγί μου τα λόγιά Σου, υπέρ μέλι τω στόματί μου». Δηλαδή, πόσο γλυκά είναι τα λόγια σου, Κύριε, τόσο στον αισθητό μου λάρυγγα και στο αισθητό μου στόμα, όσο και στον νοητό λάρυγγα και στο στόμα της ψυχής μου, πιο πολύ και από το μέλι»3.
Επιτρέψτε μου λοιπόν σήμερα, με την ανάγνωση της ευαγγελικής περικοπής του σπορέως, που αναφέρεται στον λόγο του Θεού και στην καρποφορία του στις ψυχές των ανθρώπων, να μεταφέρω στην αγάπη σας λίγες σκέψεις δανεισμένες από τον πλούτο της σοφίας των θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας.
Και πρώτον. Είναι γλυκά τα λόγια του Θεού εξαιτίας της λογικής τέρψεως που υπάρχει σ΄ αυτά • αλλά και περισσότερο από το μέλι, επειδή δηλώνονται με αυτά τα πιο ευχάριστα πράγματα που υπάρχουν ανάμεσα στους ανθρώπους, αναφέρει ο Μέγας Αθανάσιος. Δεν ευχαριστεί τόσο την αίσθηση του στόματος η γλυκύτητα του μέλιτος, όσο ευφραίνει την ψυχή η των θείων λόγων μελέτη, θα συμπληρώσει ένας άλλος ερμηνευτής του ιερού κειμένου4.
Και αισθάνονται τη γλυκύτητα του λόγου του Θεού όσοι διαθέτουν πνευματική υγεία, έχοντας δε ισχυρά τα αισθητήρια της ψυχής. Όσοι όμως είναι ασθενείς πνευματικά δεν αισθάνονται αυτόν τον δυναμισμό του λόγου του Θεού. Τον αποφεύγουν, αφού τους φαίνεται πικρός η παιδαριώδης.
Δεύτερον. Ο λόγος του Θεού στάζει βάλσαμο και παρηγοριά στην καρδιά του ανθρώπου. Είμαστε πονεμένοι και το «μη κλαίε» του Χριστού μας παρηγορεί και μας ενισχύει.
Είμαστε θλιμμένοι και μας ενθαρρύνει η συμβουλή του Χριστού : «Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε• αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον»5.
Το «Ειρήνη υμίν» διαλύει την ανησυχία και την ταραχή.
Τον κόπο και τις δυσκολίες της παρούσης ζωής διαδέχεται η ανάπαυση και η χαρά, αφού ο Χριστός μας είπε χαρακτηριστικά «δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς»6.
Την αμαρτία και την πτώση την θεραπεύει η μετάνοια και η επιστροφή (θάρσει τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου» )7.
Το πένθος για την απώλεια των προσφιλών μας προσώπων αντικαθιστά η ελπίδα της αναστάσεως («εγώ ειμι η ανάστασις και η ζωή»8).
Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει πολλές άλλες γλυκές εμπειρίες και σωτήριες επεμβάσεις από την παρουσία του λόγου του Θεού, αφού δι΄ αυτού φωτίζεται η διάνοια του ανθρώπου, αγιάζεται η γλώσσα, τονώνεται η διάθεση, ισχυροποιείται η θέληση, ευφραίνεται η καρδιά και γλυκαίνεται η ψυχή.
Ο σοφός Παροιμιαστής στην Παλαιά Διαθήκη μας προτρέπει να τρώμε μέλι. «Φάγε μέλι, υιέ, αγαθόν γαρ κηρίον ίνα γλυκαθή σου ο φάρυγξ»9. Δεν εννοεί εδώ ο σοφός το φυσικό μέλι, αλλά το πνευματικό μέλι, που είναι ο λόγος του Θεού. Και αυτά τα θεία λόγια, όταν χωνευθούν και αφομοιωθούν στην καρδιά του ανθρώπου γίνονται γλυκύτερα και χρησιμότερα. Και ενώ το υλικό μέλι «από βοτάνων συντίθεται, το πνευματικό μέλι από των θείων Γραφών υφαίνεται» θα συμπληρώσει ο άφθαστος σε λυρισμό Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος10.
Καλούμεθα, λοιπόν, να ακούμε τον λόγο του Θεού.
Καλούμεθα να μελετούμε τον λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή, καθώς και τα πνευματικά κείμενα των Αγίων μας και της Παραδόσεως της Εκκλησίας μας.
Δεν θα ζημιωθούμε, αλλά θα είμαστε ωφελημένοι. Αντιθέτως μάλιστα, μαθαίνουμε το θέλημα του Κυρίου, καλλιεργούμε τις εντολές του Θεού, προφυλάσσουμε την ψυχή μας από τα πάθη και τις αμαρτίες, αναπνέουμε τη δροσερή αύρα του Αγίου Πνεύματος και γινόμεθα ελεύθεροι, ευτυχισμένοι, γεμάτοι και φωτεινοί.
«Γεύσασθε» λοιπόν «και ίδετε ότι χρηστός ο Κύριος»11.
1 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Ομιλία Β «εις το ρητόν του Προφήτου Ησαΐου το λέγον ‘’Και εγένετο του ενιαυτού, ου απέθανεν Οζίας ο βασιλεύς, είδον τον Κύριον καθήμενον επί θρόνου υψηλού και επηρμένου’’• και ότι ου δει χρόνον, ουδέ στοιχείον εν παρατρέχειν των θείων Γραφών», κεφ. α΄, ΕΠΕ 8Α, 347.
2 Του ιδίου, «Εις το ότι παλαιάς και καινής Διαθήκης εις ο νομοθέτης• και εις το ένδυμα του ιερέως• και περί μετανοίας», κεφ. α΄, PG 56,397.
3 Πρβλ. Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου και Ευθυμίου Ζιγαβηνού, Ερμηνεία εις τους ΡΝΑ Ψαλμούς του Δαβίδ, Απόδοση στην Νεοελληνική υπό Βενεδίκτου Ιερομανάχου,
Τόμος Β , εκδ. Συνοδεία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου Ιερά Καλύβη «Άγιος Σπυρίδων Α » Νέα Σκήτη Άγιον Όρος 2017, σελ. 594.
4 ο.π. 595.
5 Ιω. 16,33.
6 Ματθ. 11,28.
7 Ματθ. 9,2.
8 Ιω. 11,25.
9 Παροιμ. 24,13.
10 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις την προφητικήν ρήσιν την λέγουσαν• «Εγώ Κύριος ο Θεός εποίησα φως και σκότος, ποιών ειρήνην, και κτίζων κακά», κεφ. α΄, PG 56,141.
11 Ψαλμ. 33,9.
