Toυ π. Παναγιώτη Βαρδουνιώτη*
Ο Χριστός εισερχόμενος στη χώρα των Γαδαρηνών συναντά έναν άνθρωπο ο οποίος ήταν δέσμιος, κυριευμένος από πολλά δαιμόνια.
Ήταν γυμνός και δεν έμενε σε κάποιο σπίτι αλλά στα μνήματα. Ο Υιός και Λόγος του Θεού με την ενανθρώπησή του εισέρχεται στο χώρο της ανθρώπινης ιστορίας και εκεί συναντά τον άνθρωπο γυμνό από τη θεία χάρη. Αν ανατρέξουμε στο 3ο κεφάλαιο της Γενέσεως θα δούμε εκεί να γράφει ο προφήτης Μωυσής: «Και λοιπόν έλαβε από τον απαγορευμένο καρπό του δένδρου και έφαγε η Εύα και έδωσε και στον Αδάμ και έτσι έφαγαν και οι δύο. Και τότε άνοιξαν τα μάτια των πρωτοπλάστων και κατάλαβαν ότι ήσαν γυμνοί.». (Γεν.3,6-7) Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος λέει: «Ο εχθρός, ο διάβολος εξαπάτησε τον Αδάμ και την Εύα και τους αφαίρεσε τη λαμπρότητα με την οποία τους είχε ντύσει ο Θεός. Κι έτσι βρέθηκε ο άνθρωπος γυμνός και είδε την ασχημοσύνη του». Επίσης και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει για τους πρωτόπλαστους: «Γυμνώθηκαν από τη δόξα εκείνη που ζωοποιεί κατά θεϊκό τρόπο».
Αυτή η δόξα, η λαμπρότητα με την οποία είχε ενδύσει τον άνθρωπο ο Θεός ήταν η θεία Χάρις, από την οποία απογυμνώθηκε ο άνθρωπος διά της αμαρτίας. Σ’ αυτήν τη κατάσταση βρίσκει τον άνθρωπο ο Υιός του Θεού, ο Χριστός, εισερχόμενος στο κόσμο. Τον συναντά γυμνό από τη θεία χάρη. Αποτέλεσμα αυτής της γύμνιας από τη θεία χάρη, ήταν να γίνει ο άνθρωπος δούλος και όργανο του διαβόλου. Αντί τη θεία χάρη ο άνθρωπος ενδύθηκε τη κακία.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς μας λέει ότι αυτός ο άνθρωπος ήταν δεμένος με αλυσίδες. Αυτή είναι η συνέπεια της απώλειας της θείας Χάρης. Ο άνθρωπος χωρίς τη θεία Χάρη γίνεται δέσμιος υπό των παθών και των αμαρτιών. Το γνωρίζουμε σήμερα πολύ καλά όλοι μας, γιατί όλοι μας μιλάμε ή πράττουμε κάτω από την δέσμευσή μας στα πάθη και τις αμαρτίες μας. Κατακρίνουμε π.χ. τον συνάνθρπό μας και δεν βρίσκουμε ούτε έναν καλό λόγο γι αυτόν, κινούμενοι από του πάθους του εγωισμού και της κακίας. Άλλοι π.χ. είμαστε αλυσοδεμένοι από το πάθος της φιλαργυρίας και γι αυτό υπάρχουν άνθρωποι δίπλα μας που πεινάνε.
Αποτέλεσμα της απώλειας της θείας Χάρης ήταν και η διακοπή της κοινωνίας αυτού του ανθρώπου με τους συνανθρώπους του. Ο ευαγγελιστής Ματθαίος στη παράλληλη διήγηση γράφει ότι αυτός ο δαιμονισμένος ήταν φόβητρο για τους άλλους ανθρώπους. Ο άνθρωπος γυμνός από τη θεία χάρη, φυλακίζεται στη φιλαυτία του και γίνεται απειλή για τους άλλους, αφού πάνω από ολα είναι ο εαυτόςτου. Έτσι ο άνθρωπος χωρίς τη θεία χάρη δεν μπορεί να κοινωνεί με τους άλλους ανθρώπους. Κοινωνώ σημαίνει να μοιράζομαι τον εαυτό μου με τους άλλους. Αυτό όμως είναι έργο της θείας Χάρης. Ο άνθρωπος χωρίς τη θεία χάρη, κλεισμένος και φυλακισμένος μέσα στη φιλαυτία του δεν μπορεί να κοινωνήσει, να μοιραστεί τον εαυτό του με τους άλλους ανθρώπους γύρω του. Γι αυτό ο ευαγγελιστής Λουκάς λέει ότι ατός ο άνθρωπος έσπαγε τα δεσμά του με τους άλλους ανθρώπους και προτιμούσε κατευθυνόμενος από τον διάβολο να μένει στις ερήμους. Έτσι συνέπεια της απώλειας της θείας Χάρης είναι ο άνθρωπος να μη μπορεί να κοινωνεί με άλλους ανθρώπους και αυτό τον κάνει επικίνδυνο.
O ευαγγελιστής Λουκάς μας λέει ότι αυτός ο άνθρωπος που συνάντησε ο Χριστός έμενε στα μνήματα. Ο άνθρωπος χωρίς τη θεία Χάρη, που όπως μας είπε ο άγιος Γρηγόρος ο Παλαμάς, ζωποιεί, δίνει την αληθινή ζωή στον άνθρωπο, χωρίς τη θεία Χάρη λοιπόν ο άνθρωπος είναι πνευματικά νεκρός, και ο χώρος που κατοικούν οι νεκροί είναι τα μνήματα.
Ο Υιός του Θεού γι αυτό γίνεται άνθρωπος, και φορά όλη την ανθρώπινη φύση για να την ενδύσει με τη λαμπρότητα και δόξα της θείας Χάρης και να την «αναμορφώσει στο αρχαίον κάλλος». Χριστός σημαίνει αυτός που είναι χρισμένος με το Άγιο Πνεύμα. Ο Χριστός ως Υιός του Θεού έχει εν εαυτώ το Άγιο Πνεύμα και έτσι στην ένωσή του με την ανθρώπινη φύση, μεταδίδει σ’ αυτήν όλη τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Ο Θεός γενόμενος άνθρωπος σαν εμάς, μας δίνει τη δυνατότητα να ενωθούμε με Αυτόν και να ενδυθούμε πάλι με τη θεία Χάρη. Η συνάντηση του καθενός από εμάς με το Χριστό πραγματοποιείται , γίνετο γεγονός, στο Μυστήριο του Βαπτίσματος. Όπου κατά τον απ. Παύλο «ο παλαιός άνθρωπος της αμαρτίας συνεσταυρώνεται μαζί με το Χριστό και έτσι πλέον νεκρώνεται η αμαρτία». (Ρωμ.6,6) Ο άνθρωπος διά του Βαπτίσματος εκδύεται τον παλαιό άνθρωπο της αμαρτίας και ενδύεται τον νέο άνθρωπο της θείας Χάρης τον Χριστό. Γι αυτό γράφει ο απ. Παύλος στους Γαλάτες: «Όσοι έχετε βαπτισθεί στο όνομα του Χριστού, έχετε ενδυθεί το Χριστό και έχετε ενωθεί μαζί του». (Γαλ.3,27)
Ο ευαγγελιστής Λουκάς στη συνέχεια της διήγησης μας δείχνει τα αποτελέσματα τη; Συνάντησης αυτού του δαιμονισμένου ανθρώπου με το Χριστό. Ο Χριστός θεραπεύει τον άνθρωπο αυτόν από την επήρεια των δαιμόνων και έτσι βρίσκουν αυτόν τον άνθρωπο οι κάτοικοι των Γαδαρηνών να κάθεται στα πόδια του Χριστού, ενδεδυμένον πια και σωφρονούντα. Αυτός που πριν δεν φορούσε ρούχα και γυρνούσε γυμνός, τώρα είναι ενδεδυμένος διά του Χριστού με τη θεία Χάρη. Δεν προκαλεί αποκρουστηκότητα στους ανθρώπους, αλλά ευχαρίστηση γιατί περιβάλλεται από την ομορφιά της θείας Χάρης. Αυτός που πρώτα δεν στεκόταν σ’ ένα μέρος διότι υπό την επήρεια των παθών ήταν άστατος, τώρα κάθεται κοντά στα πόδια του Χριστού. Αυτός που ήταν κυριευμένος από μανία και έσπαγε τις αλυσίδες του, τώρα δεν τις χρειάζεται. Ανκάλυψε διά της θείας Χάρης μια καινούργια ζωή. Βρήκε τη γαλήνη και την ειρήνη διά του Χριστού και έγινε σώφρων. Αυτός που πρώτα ήταν κίνδυνος για κάθε άνθρωπο, τώρα μετά τη συνάντηση με το Χριστό θέλει τη κοινωνία με τους ανθρώπους. Κάθεται με ευγνωμοσύνη κοντά στα πόδια του Χριστού.
Η ευγωμοσύνη προς το Θεό και τους ανθρώπους είναι η πρώτη ένδειξη του κοινωνείν. Ο άνθρωπος χωρίς τη Χάρη του Θεού πέφτει στη κατάσταση των κτηνών και ακόμη χειρότερα. Περιγράφοντας ο προφήτης Δαυίδ αυτή την απώλεια της θείας Χάρης από τον άνθρωπο γράφει: «Ταλαίπωρος άνθρωπος. Ενώ έχει τιμή και αξία, ως λογικό δημιούργημα του Θού, δεν κατανόησε τούτο. Αλλά ήλθε και ετάχθει εις τη θέση των ανοήτων κτηνών, έγινε όμοιος με αυτά κατά την ανοησία και τη ζωή». (Ψαλ.48,13) Ο άνθρωπος που συναντά το Χριστό και ζει εν Χριστώ ενδεδυμένος με τη θεία Χάρη, γίνεται άνθρωπος χαριτωμένος, όπως οι άγιοι της Εκκλησίας μας. Γίνεται Θεός κατά Χάριν. Γι αυτόν τον άνθρωπο της θείας Χάριτος μας μιλά ο απ. Παύλος στη σημερινή αποστολική περικοπή λέγοντας προς τους Γαλάτες: «ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός». (Γαλ.2,20) Δεν ζει πλέον μέσα μου ο παλαιός άνθρωπος , αλλά ο νέος ο ανακαινισμένος από τη θεία Χάρη. Ζει και ενεργεί μέσα μου ο Χριστός. Αυτό αποτελεί το κορυφαίο γεγονός της συνάντησης του καθενός από εμάς με τον Χριστό. Ο άνθρωπος της θείας Χάρης δεν ενεργεί πια αυτός, αλλά συνεργεί με το Χριστό που κατοικεί μέσα του. Έτσι ότι λέει και ότι κάνει το λέει και το κάνει διά Ιησού Χριστού.
Ο ευαγγελιστής Λουκάς μας αναφέρει και ένα άλλο γεγονός. Ο Χριστός στα δαιμόνια που κατοικούσαν μέσα σ’ αυτόν τον άνθρωπο, επέτρεψε να εισέλθουν σε λίγους χοίρους που βοσκούσαν εκεί κοντά. Μόλις τα δαιμόνια εισήλθαν στους χοίτους, οι χοίροι έτρεξαν στο γκρεμό και πέφτοντας μέσα στη θάλασσα πνίγηκαν. Μαθαίνοντας το γεγονός αυτό οι κάτοικοι της πόλεως ήλθαν και συνάντησαν τον Ιησού και τον παρεκάλεσαν να φύγει από αυτό το μέρος. Σύμφωνα με τον Μωσαϊκό Νόμο (Δευτ.14,8) απαγορευόταν στους Ιουδαίους να εκτρέφουν και να τρώνε χοίρους. Οι κάτοικοι της χώρας των Γαδαρηνών δεν έτρωγαν χοιρινό κρέας, αλλά εκμεταλευόμενοι ότι κανείς δεν έκτρεφε χοίρους σ’ όλη την Ιουδαία, έκτρεφαν αυτοί και το πουλούσαν στους μη Ιουδαίους που έτρωγαν χοιρινό κρέας, Έτσι είχαν το μωνοπώλιο στο χοιρινό κρέας και έβγαζαν πολλά χρήματα. Μόλις αισθάνθηκαν ότι ο Χριστός τους ελέγχει γι αυτό το πάθος της φιλαργυρίας και της κερδοσκοπίας, προτίμησαν να χωριστούν από το Χριστό, παρά να αποχωρισθούν το πάθος της φιλαργυρίας. Ο άνθρωπος που σκέφτεται με ιδιοτελεία αρνείται το Χριστό. Χριστός και ιδιοτέλεια δεν μπορούν να είναι μαζί.
Ο Χριστός είναι η φανέρωση της ανιδιοτελούς αγάπης του Θεού. Θεός και συμφέρον δεν συμβαδίζυν. Ο άνθρωπος που είναι ενδεδυμένος με τη Χάρη του Θεού δεν έχει ανάγκη από τίποτα. Και τότε όταν ενδυθεί τον Χριστό, τότε καταλαβαίνει ότι έχει τα πάντα και ας μην έχει τίποτα το υλικό. Όπως λέει ο απ. Παύλος: «Ως άνθρωποι που δεν έχουμε τίποτα και όμως κατέχουμε τα πάντα». (Β’ Κορ.6,10) Σκοπός του ανθρώπου είναι να ενδυθεί διά της Εκκλησίας τη θεία Χάρη, να γίνει Χριστός.
*euxh.gr
