Άνθρωπος χρήσιμος, ευτυχισμένος και άγιος

Του Αρχιμ. Ιακώβου Κανάκη, Δρος Θεολογίας

Όσα ο Χριστός δίδαξε με τον λόγο του και με την ζωή του, για πολλούς αποτελούν την ύψιστη ψυχική και πνευματική κατάσταση που μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος, δηλαδή την ανιδιοτελή αγάπη. Ακόμα και αυτοί που δεν τον πιστεύουν ως θεό, αλλά ως κάποιον κοινωνικό αναμορφωτή ή και επαναστάτη, παραδέχονται ότι προσέφερε όντως σημαντικό έργο στον κόσμο.

        Ο τρόπος και η στάση ζωής του χριστιανού, όταν με επίγνωση και συνείδηση ζει αυτήν την αλήθεια, τον διατηρεί σε μια τέλεια ισορροπία σε σχέση με τον Θεό, τον συνάνθρωπο και τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτή είναι μια αλήθεια που βιώνουν αρκετοί άνθρωποι στην καθημερινότητά τους, δεν είναι κάτι ουτοπικό. Ο άνθρωπος πού αγωνίζεται στον πνευματικό στίβο για την απόκτηση των αρετών, παρά τις όποιες δυσκολίες πού αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι, νιώθει μια εσωτερική γαλήνη και αισθάνεται αισιόδοξος. Έχει έντονη την ελπίδα στο Θεό και ενώ παλεύει σκληρά και κουράζεται, γνωρίζει βαθιά ότι η ζωή του είναι στα χέρια του Θεού. Εκεί την εναποθέτει, όπως συχνά το ακούμε μέσα στην Θεία Ευχαριστία: «Και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».

        Θα έλεγε όμως κάποιος, ότι αυτό αφορά κυρίως στην πίστη κάποιων ανθρώπων και δεν είναι κάτι που αποδεικνύεται. Έρχονται όμως οι επιστημονικές μελέτες και έρευνες και φανερώνουν την ίδια αλήθεια. Τι λένε δηλαδή; Ότι αυτός ο άνθρωπος που αισθάνεται βαθιά ευγνωμοσύνη για ό,τι του προσφέρει ο άλλος, πού είναι ταπεινός, που αποφεύγει εγωιστικές συμπεριφορές και πρακτικές, πού ευχαριστεί για ό,τι έχει, αυτός είναι ένας πραγματικά ευτυχισμένος άνθρωπος. Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Χόφστρα της Νέας Υόρκης, που έγινε σε χίλιους εθελοντές μαθητές που έλαβαν μέρος, διαπιστώθηκε ότι όσοι αισθάνονται ευγνωμοσύνη έναντι αυτών που τους προσφέρουν κάτι, γίνονται πιο αγαπητοί στους φίλους τους, πιο ευγενείς γενικότερα προς όλους, αισθάνονται πιο ικανοποιημένοι από την ζωή και τελικά πιο ευτυχείς. Ο καθηγητής δρ. Τζέφρι Φρόχ, που διδάσκει ψυχολογία, και ο οποίος ήταν ο επικεφαλής της έρευνας του παραπάνω Πανεπιστημίου, έδωσε στην δημοσιότητα αυτά τα αποτελέσματα και προέτρεψε τους ανθρώπους να λένε πιο συχνά ευχαριστώ, να νιώθουν ότι προσφέρουν κάτι σημαντικό όταν μοιράζονται τα όμορφα συναισθήματά τους, όταν δεν ξεχνούν το καλό που τους έκανε ο άλλος, και τότε θα έχουν καλύτερη υγεία. Είναι γεγονός ότι οι λεγόμενες αυτοάνοσες ασθένειες έχουν να κάνουν, σε μεγάλο βαθμό, με την κακή ψυχική κατάσταση των ανθρώπων. Τα όσα έχει δημοσιεύσει ο «Journal of Personality and social Psychology», ήδη από το έτος 2003, έρχονται να επιβεβαιωθούν περίτρανα. Η αλήθεια που εκφράζεται στο περιοδικό είναι ότι όταν κρατάμε στην μνήμη μας τα πρόσωπα που μας έκαναν καλό, γινόμαστε περισσότερο ευγνώμονες και αυτό οδηγεί σε μια ψυχική ηρεμία, αλλά και μια διάθεση για βελτίωση. Εμείς προσθέτουμε, το να είσαι ευγνώμων στο Θεό και στους γύρω σου για ό,τι καλό σου έχει δοθεί, σού προκαλεί μια ευεξία και μια ιδιαίτερα ευχάριστη πνευματική ανάταση.

Όλα αυτά όμως δεν είναι άγνωστα στα κείμενα και στην ζωή των Πατέρων της Εκκλησίας. Ήδη, ο Ισαάκ ο Σύρος και πλειάδα άλλων αγίων Πατέρων έχουν καταγράψει τους τρόπους αυτούς που ο άνθρωπος μπορεί να διατηρεί την ψυχική, αλλά και την σωματική του υγεία, αιώνες πριν.

Το ερώτημα που τίθεται είναι: Μπορεί ο άνθρωπος μόνος του, χωρίς την βοήθεια του Θεού να είναι καλός, αγαθός, χρήσιμος, πνευματικά υγιής, ευτυχισμένος; Ίσως μπορέσει σε κάποιο βαθμό να γίνει καλύτερος άνθρωπος, δεν θα μπορέσει όμως να γίνει άγιος, δηλαδή να ενωθεί με τον Θεό, να γίνει θεός κατά χάρη. Το τελευταίο όμως είναι ο βασικός σκοπός της ζωής του ανθρώπου.

Πηγή: Κιβωτός της Ορθοδοξίας