Γράφει ο π. Αντώνιος Χρήστου*
Προϊστάμενος Ι.Ν. Προφήτου Ηλία Κόρμπι Βάρης, της Ι. Μ. Γλυφάδας Ε. Β. Β. & Β.
Αγαπητοί μας αναγνώστες, στο προηγούμενο άρθρο μας, ασχοληθήκαμε με τα αμιγώς Εκκλησιαστικά θέματα που αφορούν οικουμενικά την Ορθόδοξη Εκκλησία. Σήμερα με τη συνέχεια του δεύτερου μέρους, θα ασχοληθούμε, όπως προαναγγείλαμε με ειδικότερα θέματα της επικαιρότητας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Οφείλουμε για άλλη μια φορά, να υπογραμμίσουμε και να ξεκαθαρίσουμε όπως και στο προηγούμενο άρθρο, ότι δεν έχουμε σκοπό (όπως άλλωστε και αρμοδιότητα), να στοχοποιήσουμε κανέναν. Είμαστε βέβαιοι, ότι όλοι προσπαθούν για το καλύτερο και κάνουν το καθήκον τους. Σκοπός μας είναι να συμπροβληματιστούμε και μακάρι να αφυπνίσουμε συνειδήσεις, που κατά τη γνώμη μας θίγουν τον θεσμό και το κύρος της ποιμένουσας Εκκλησίας μας και αποπροσανατολίζουν, ίσως σκανδαλίζουν και σίγουρα τραυματίζουν το σώμα της Εκκλησίας μας, κλήρου και λαού.
Όπως και στην καθολική μας Ορθόδοξη Εκκλησία, έτσι και στην τοπική μας Εκκλησία της Ελλάδος, παρατηρείται πρόβλημα ενότητας και συνοχής, στο σώμα της Εκκλησίας, όπως αυτή εκφράζεται από τους κατεξοχήν αρμοδίους Σεβασμιωτάτους Ιεράρχες μας, μέλη της Ιεραρχίας ή της Διαρκής Ιεράς Συνόδου κάθε περιόδου. Δεν εννοούμε να μην υπάρχει πλουραλισμός απόψεων και ποικιλία τοποθετήσεων για τα διάφορα θέματα, ίσα-ίσα που αυτό είναι θεμιτό και αποτελεί σημάδι υγείας, σε έναν ζωντανό οργανισμό, ένα σώμα πάνω από ογδόντα διαφορετικών προσωπικοτήτων και ιδιοσυγκρασιών. Το πρόβλημα όμως υπάρχει, όταν οι πιστοί διαβάζουμε ανοιχτές επιστολές, επώνυμες διά των ΜΜΕ (έντυπων και ηλεκτρονικών), ενός Ιεράρχη εναντίον άλλου Ιεράρχη, ή Ιεράρχη εναντίον ομάδας μελών της Ιεραρχίας και μάλιστα επί θεμάτων που έπρεπε οι φωνές να είναι κοινές, έννοιες και κρυστάλλινες. Θα περίμενε κανείς, τέτοια θέματα ή να μην ανακύπτουν καθόλου ή αν ανακύπτουν, ο ένας Ιεράρχης προς άλλον Ιεράρχη (αδελφό προς αδελφό) να λύνονταν κατ’ ιδίαν αυτά τα θέματα, πάντα με πνεύμα αγάπης, κατανοήσεως για το καλό της ειρηνεύσεως της τοπικής μας Εκκλησίας και όχι να υπάρχει θέμα πολώσεως και να χωριζόμαστε σε στρατόπεδα, υπέρ του ενός ή του άλλου Ιεράρχη και μάλιστα με σχόλια κάτω από τα δημοσιεύματα, που ούτε στα γήπεδα ή σε κοσμικούς άλλους χώρους δεν ακούς ή διαβάζεις!
Φυσικά δεν είναι μόνο αυτό το φαινόμενο μεταξύ των Ιεραρχών, το συναντάς και μεταξύ Ιερέων εναντίον Ιερέων ή ακόμη και λαϊκών που κατέχουν κάποια υπεύθυνη εκκλησιαστική θέση, έχουν μπει σε αυτό τον πειρασμό της αντιπαραθέσεως και της «πολεμικής επιστολογραφίας»! Τώρα τελευταία έχουμε και αντιαιρετικά γραφεία Μητροπόλεων, να επεμβαίνουν δημόσια σε δράσεις άλλων Μητροπόλεων, ακόμη και σε άλλες εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες, εκτός της Εκκλησίας της Ελλάδος! Ας συγκρατούμαστε όλοι, για να μη γίνεται το εκκλησιαστικό σκηνικό ρωμαϊκή αρένα! Τότε άλλωστε χυνόταν αίμα χριστιανικό από ειδωλολάτρες, τώρα δια της γραφίδας, χύνεται «αίμα συνειδήσεως» ομόδοξων χριστιανών μεταξύ μας! Πρόσωπο προς πρόσωπο κατ’ ιδίαν είναι το καλύτερο. Το λέει ο ίδιος ο Χριστός μας: Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ἐὰν δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι ἁλισθήσεται; εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ μὴ βληθῆναι ἔξω καὶ καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων. (Ματθ. 5,13) και αλλού : Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ῥακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ μωρέ, ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός. Ἐὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ, ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου (Ματθ. 5,22-24) .
Εκτός από την βλαπτική πολυφωνία, παρατηρείται για σημαντικά θέματα, μία σιωπή, εκεί που θα έπρεπε να εκφέρει λόγο η Εκκλησία και να πρωτοστατεί! Αυτό περιμένει ο λαός από τους ποιμένες του, όχι να χωρίζουν-αφορίζουν μόνο τα «λογικά πρόβατα» αριστερά ή δεξιά, αλλά να προχωρούν μπροστά για να ακολουθούν εκείνα, μακριά από «λύκους» και άλλες «παγίδες». Είναι γεγονός ότι πολλοί απόρησαν, που ήταν η επίσημη Ιεραρχία στη συμμετοχή του Μεγάλου Συλλαλητηρίου της Αθήνας, στις 20 Ιανουαρίου 2019, πριν την επίσημη ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών από το Ελληνικό Κοινοβούλιο; Ιεράρχες από κάτω βεβαίως υπήρχαν και συμμετείχαν και ένα σωρό κληρικοί και μοναχοί (οι 22 Ιεράρχες της Μακεδονίας με κείμενο διαμαρτυρίας, μαζί με άλλους Σεβασμιωτάτους άλλων περιοχών, που προσυπέγραψαν με ανακοινώσεις τους το κείμενο αυτό), έδειξαν κάποια αντανακλαστικά και υπήρχε κάποια μαζική αντίδραση ή έστω μεμονωμένα. Όμως επίσημα ως Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, που ήμασταν ως επίσημο σώμα πρωτεργάτες και ομιλητές ή έστω με μια κοινού ανακοινωθέν διαμαρτυρίας; Αν υπάρχει και δεν έπεσε στην αντίληψή μας, ζητούμε συγνώμη, αν όμως δεν υπάρχει, μήπως κάποιοι άλλοι πρέπει να ζητήσουν αυτή τη συγνώμη γι’ αυτή τη σιωπή; Περιμέναμε από τους πνευματικούς μας ταγούς της Εκκλησία, να μας τονώσουν πιο αισθητά και μαζικά, σε αυτές τις κρίσιμες ώρες!
Θα μπορούσε βέβαια να αντιπαραβάλει κανείς, ότι δουλειά της Εκκλησίας δεν είναι να χαράζει εξωτερικές πολιτικές ή να αντιδρά σε σχέδια νόμου ή διεθνές συμφωνίες που νομοθετεί το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, αυτό είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της πολιτείας και άρα καλώς έπραξε και δεν αντέδρασε. Δεν αντιλέγουμε ότι η πολιτεία είναι αρμόδια, αλλά θα παραγράψουμε την ιστορία μας και την ιδιοσυγκρασία μας ως λαός, που η Εκκλησία ως ο μόνος θεσμός που λειτουργούσε στα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς, μας κράτησε ζωντανή την ελληνική παιδεία και συνείδηση με τον θεσμό της Εθναρχίας; Μήπως η Εκκλησία δεν ήταν αυτή, όταν επιτέλους απελευθερωνόμασταν από τον Οθωμανικό κλοιό, συμμετείχε ενεργά με εκπροσώπους της, στις Εθνοσυνελεύσεις και τα πρώτα γραπτά κείμενα του Ελληνικού Έθνους; Είχαμε ποτέ θεοκρατία σε αυτό τον τόπο; Τότε πως γίνεται να σιωπούμε για το θέμα της αναθεωρήσεως του άρθρου 3 του Συντάγματος; Πως μια μειοψηφία μιας κυβέρνησης 145 βουλευτών, αλλάζει το «επικρατούσα θρησκεία», σε «ουδετερόθρησκο κράτος», σε μία νύχτα, χωρίς να ακουστεί πάλι το παραμικρό από την επίσημη Ιεραρχία ή την ΔΙΣ; Σε πιο κράτος το δικό μας; Με τέτοια μακρόχρονη παράδοση συναλληλίας;
Βέβαια να αναγνωρίσουμε ότι κάποιοι Ιεράρχες μεμονωμένα σε κηρύγματα, ή με επιστολές διαμαρτυρήθηκαν, αλλά ως πότε το μεμονωμένο, θα εκφράζει το όλο; Γιατί δεν δείχνουμε τα απαιτούμενα αντανακλαστικά στις προκλήσεις της εποχής, αλλά πάντοτε να είμαστε ουραγοί και να μας προλαβαίνουν οι από καιρό αρνητικές πολιτικές επεμβάσεις και εξελίξεις; Γιατί δεν βρήκαν την αναμενόμενη αντίδραση και περιφρούρηση των κεκτημένων από εμάς; Το ίδιο και με τη συμφωνία ή έστω πρόθεση συμφωνίας, μεταξύ Εκκλησίας και πολιτείας, για το θέμα της Μισθοδοσίας των Κληρικών! Είναι κόκκινη γραμμή να αλλάξει το καθεστώς, σύμφωνα με την απόφαση της Ιεραρχίας και τα πορίσματα της επιτροπής διαλόγου της εκκλησίας με της πολιτείας. Όμως στη πράξη εκ του αποτελέσματος, όλα δείχνουν ότι ο διάλογος είναι προσχηματικός και οι αποφάσεις από την πολιτεία είναι ήδη ειλημμένες, μόνο και μόνο για να αδειάσουν 10000 κωδικοί στο δημόσιο και να βγουν στο περιθώριο αντίστοιχοι Κληρικοί. Πάλι σιωπή και εκεί; Τι χρωστάνε οι πολυμελείς οικογένειες των Κληρικών με αυτή την αβεβαιότητα; Ποιος θα τους προστατεύσει και θα τους εγγυηθεί;
Τα ερωτήματα πολλά…ας ελπίσουμε να έρθουν σύντομα και οι απαντήσεις…! Μέχρι τότε οι Εκκλησιαστικές παραδοξότητες, οι ποιμαντικές αφωνίες και οι συγχύσεις του ποιμνίου θα συνεχίζονται, αλλά εμείς θα σταματήσουμε, δεν θα ακολουθήσει Γ΄ μέρος, γιατί ήρθε ο καιρός του « τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα….» Αμήν!
