Της Βιργινίας Χαμουδοπούλου στην “Κιβωτό της Ορθοδοξίας”
Στα δύο προηγούμενα δημοσιεύματα, αναφορικά με τους διωγμούς και τις απελάσεις των Ελλήνων της Πόλης, μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης, προσπαθήσαμε να γνωστοποιήσουμε ότι για τους γείτονές μας ελάχιστα ίσχυσε ακόμα και η δική τους υπογραφή στους όρους αυτής της Συνθήκης (24-7-1923).
Και ως να μην έφθανε ο παράνομος διωγμός των Ελλήνων της Πόλης, κυρίως κατά τη δεκαετία 1964-1974, οπότε και η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας Recep Tayyip Erdoğan στις 10 Ιουλίου 2020 υπέγραψε το Προεδρικό Διάταγμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, όπου στις 24 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε πανηγυρικά η πρώτη προσευχή, παρόντος του Προέδρου.
Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε ήδη τονίσει στις 7-7-2016, απευθυνόμενος προς το εκκλησίασμα της Αγίας Κυριακής Κοντοσκαλίου, ότι: «Ο σεβασμός στην Πίστη και τους Ιερούς χώρους των θρησκειών πρέπει να είναι αμοιβαίος και μάλιστα για μνημεία ωσάν την Αγίαν Σοφίαν», την Μητέρα Εκκλησία της Χριστιανοσύνης. Άλλωστε είχαν ήδη μετατραπεί σε τζαμιά οι Ναοί της Αγίας Σοφίας στη Νίκαια, στην Τραπεζούντα, στη Βιζύη και στον Αίνο.
Ως συνέπεια των απελάσεων και του εξαναγκασμού για εκπατρισμό, η Ρωμαίικη Κοινότητα της Πόλης ζει πρωτίστως στην Ελλάδα, αλλά και διασκορπισμένη σε ξένες χώρες.
Όμως η Θεία Πρόνοια της οποίας την “οικονομία” δεν μπορεί να συλλάβει η ανθρώπινη διάνοια, επιλέγει τα “σκεύη εκλογής” της: Φωτισμένους ανθρώπους, οι οποίοι, στα πλαίσια της προσωπικής τους ελευθερίας, εκούσια αποφασίζουν να αφοσιωθούν σε αγαθές δράσεις, αγωνιζόμενοι για την αποκατάσταση του Δικαίου και την, εν προκειμένω, ανακούφιση αδίκως διωχθέντων συμπατριωτών τους.
Το 2006 ιδρύθηκε στην Αθήνα η “Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών” (ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ.), διοικούμενη από Διοικητικό Συμβούλιο 15 Μελών, το οποίο εκλέγεται κάθε 3 χρόνια από τη Γενική Συνέλευση εκπροσώπων των 30 Σωματείων που απαρτίζουν την Ομοσπονδία.
Ιδρυτής, Πρόεδρος, αλλά και κινητήρια ψυχική και πνευματική δύναμη της Ομοσπονδίας είναι ο ελλόγιμος κ. Νικόλαος Ουζούνογλου. Γεννημένος στη Χαλκηδόνα της ΚΠολης, ο κ. Ουζούνογλου ξεκίνησε τις σπουδές του στο Ελληνικό Εκπαιδευτήριο Χαλκηδόνας και τις συνέχισε στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο.
Έζησε από κοντά τη δύσκολη για την ομογένεια περίοδο 1955-1974.
Σπούδασε στο Κρατικό Πολυτεχνείο της Πόλης και συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Essex. Το 1981 έλαβε το Διεθνές Βραβείο G. Marconi. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1976. Το 1984 εκλέχθηκε Καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων και Μηχανικών Υπολογιστών του Ε.Μ. Πολυτεχνείου Αθηνών, του οποίου είναι σήμερα Ομότιμος Καθηγητής. Πρώτο του μέλημα, ως Προέδρου της Σχολής, υπήρξε η ίδρυση συστηματικών διδακτορικών σπουδών.
Υπήρξε συντονιστής σε 30 Διεθνή ερευνητικά προγράμματα.
Το 2006 αναγορεύτηκε ως I.E.E.E. Fellow. Το συγγραφικό του έργο είναι 350 εργασίες σε Διεθνή περιοδικά και 10 βιβλία.
Είναι παντρεμένος με την ερίτιμη κα Έλσα Ουζούνογλου με την οποία απέκτησε δύο παιδιά που ακολούθησαν παρόμοιες σπουδές.
Εκλέχθηκε 6 φορές Πρόεδρος της ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ. Τον Νοέμβριο του 2011 τιμήθηκε από τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο Α´ με το οφφίκιο του “ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ”.
Ευρύτατες είναι οι ιστορικές του γνώσεις αναφορικά με τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία της Πόλης, της Μ. Ασίας και του Πόντου, όπως και με τα βιογραφικά όλων των Ελλήνων, οι οποίοι διέπρεψαν στην Πόλη και στη Σμύρνη από τον 18ο αι. έως το 1922.
Κατά την εκτίμηση της ελαχιστότητάς μου ο κ. Ν. Ουζούνογλου είναι από τους ολίγους –αν όχι ο μόνος–, ο οποίος με τόλμη και γενναιότητα, όπως και με τη σύμπραξη των άξιων συνεργατών του, δεν δίστασε και δεν διστάζει να επιδιώκει σθεναρά –μέσω των ουσιαστικών δράσεων της ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ.–, την έστω και μερικώς δίκαιη αποκατάσταση των απελαθέντων ή εξαναγκασμένων σε εκπατρισμό ομογενών της Πόλης.
Ο Πρόεδρος της ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ., μέσα από τις στενές επαφές του με σύγχρονους Τούρκους πολιτικούς, επιστήμονες και αρμόδιους φορείς, αντιμετωπίζει την Τουρκία ως ένα σύγχρονο Κράτος, στο οποίο ο Ελληνισμός πρέπει να διεκδικεί τη δικαίωσή του με βάση τις Διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες, όπως και με τα κοινώς παραδεκτά ανθρώπινα δικαιώματα των μειονοτήτων.
Ο φόβος και ο τρόμος με τους οποίους κατόρθωσαν οι Τούρκοι να κάμψουν το ηθικό των περισσοτέρων από τους διωχθέντες ομογενείς της Πόλης, δεν ισχύουν στις μεθοδικές και πολυσύνθετες δράσεις της ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ.
Άλλωστε η υγιής και σύγχρονη αυτή νοοτροπία εναρμονίζεται και με το γεγονός ότι αυτή η Ομοσπονδία δεν απαρτίζεται μόνον από τους εν Ελλάδι Συλλόγους Κων/πολιτών, αλλά και από αντίστοιχους Συλλόγους στο Εξωτερικό: Ελβετία, Γερμανία, Αυστραλία, Καναδά, Βέλγιο και Η.Π.Α. Υπό ίδρυση είναι Σύλλογοι στη Μ. Βρετανία και στην Αυστρία.
Από την αρχή της συγκροτήσεώς της, η ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ. έθεσε ως βασικό σκοπό της την αλληλεγγύη και αλληλοϋποστήριξη τών ανά των κόσμο Κων/πολιτών, όπως και την, κατά το δυνατόν, επαφή τους με τους ολιγάριθμους ομογενείς της ΚΠόλεως.
Άλλοι στόχοι είναι:
1) Η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ομογενών της ΚΠόλεως, της Ίμβρου και της Τενέδου.
2) Η συνεχής συμπαράσταση προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
3) Η συστηματική μελέτη και συχνή παρέμβαση στα προβλήματα που απασχολούν σήμερα την ομογένεια ΚΠόλεως, Ίμβρου και Τενέδου.
4) Η στήριξη και η αναγνώριση από τις Κυβερνήσεις των ξένων χωρών και από τους Διεθνείς Οργανισμούς των εκπατρισμένων Κων/πολιτών, όπως και των ομογενών που ζουν στην ΚΠολη, ως κληρονόμων και διαχειριστών του πολιτισμικού πλούτου της Ελληνικής Κοινότητας και των Ιδρυμάτων της στην ΚΠολη.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα
η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα στην ΚΠολη
(βλ. ως άνω «Κωνσταντινούπολη: Η “Πόλη”… που δεν έζησα», σσ. 73-77)
1) Δημογραφική συνοχή. Ανάγκη για αύξηση των Μελών της Ρωμαίικης Μειονότητας δια της παλιννόστησης κυρίως μελών από τη νέα γενιά της εκπατρισμένης Κοινότητας, ώστε να θεραπευθούν και οι αδικίες που έχει ήδη υποστεί η μειονότητα. Η Τουρκία να πράξει όπως η Γερμανία μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1945 ήταν μηδενική η παρουσία Εβραίων στη Γερμανία. Σήμερα αριθμεί 150.000 μέλη. (Προπολεμικά ήταν 600.000 μέλη).
2) Οι εκπατρισμένοι, οι οποίοι είχαν υψηλό επίπεδο μόρφωσης και ικανοτήτων, εξασφάλισαν ικανοποιητικό επίπεδο ζωής στις χώρες που εγκαταστάθηκαν. Όμως ένας αξιόλογος αριθμός, κυρίως προχωρημένης ηλικίας, Ελλήνων (περίπου 10.000) βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση.
Η ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ., βάσει ενός προγράμματος (2013), έχει στηρίξει ικανοποιητικά την ομάδα αυτή των αναξιοπαθούντων.
3) Διακηρύξεις, εκ μέρους της Τουρκίας ότι θα σεβαστεί τα δικαιώματα των μειονοτήτων, αποτελούν δηλώσεις κενές έμπρακτου περιεχομένου.
4) Η σημερινή κυβέρνηση της Τουρκίας, που κυβερνά από το 2003, έχει κάνει πολύ περιορισμένα βήματα για τη θεραπεία των αδικιών εις βάρος της Ελληνικής μειονότητας της Τουρκίας. Η Τουρκία εξαντλεί όλα τα νομότυπα μέσα για καθυστέρηση απόδοσης δικαιοσύνης, αναφορικά ιδιαίτερα με τις κατασχέσεις κτηρίων και περιουσιών των μειονοτικών ευαγών Ιδρυμάτων. Η ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ., από το 2012, έχει υποβάλει συγκεκριμένο σχέδιο για τα αναγκαία μέτρα προς την αποκατάσταση περιουσιών των ευαγών Ιδρυμάτων, χωρίς τη δέουσα επίσημη ανταπόκριση από την Τουρκία.
Άλλωστε βασικό πρόβλημα αποτελεί η μη αναγνώριση της νομικής εκπροσώπησης των μη Μουσουλμανικών μειονοτήτων και βέβαια πρώτα απ᾽ όλα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η κατάργηση του Κανονισμού Εκλογών για τα μειονοτικά Ιδρύματα, μετά το 2016, χωρίς να αντικατασταθεί με νέον, αποτελεί πολύ αρνητική εξέλιξη.
5) Μετά το 1453 (Άλωση), η Παιδεία, υπό την υψίστη καθοδήγηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπήρξε η πηγή αναζωογόνησης του δούλου Γένους. Η Παιδεία στην ΚΠολη και στη Σμύρνη έως το 1922, είχε ανεβεί σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν προκύψει προβλήματα και στα ελληνικά εκπαιδευτήρια της ΚΠόλεως. Σε προηγούμενα άρθρα μας είχαμε τονίσει ότι ο Κεμάλ Ατατούρκ, γύρω στο 1930, είχε βγάλει στο φως ψευδείς ιστορικές πληροφορίες για τη δήθεν καταγωγή των Τούρκων από τη Μ. Ασία. Τα βιβλία στα Τούρκικα σχολεία τόνιζαν τη δήθεν σπουδαιότητα του τουρκικού “πολιτισμού”, εις βάρος τής, επί αιώνες, ευλογημένης δια της ελληνικής γλώσσας παρουσίας του ελληνορθοδόξου πολιτισμού στις πόλεις της Μ. Ασίας.
Ωστόσο στην ΚΠολη αποτελεί τελευταία πηγή αισιοδοξίας η λειτουργία του “Συμβουλίου Ομογενειακής Παιδείας”. Έχει δηλαδή αρχίσει ο έλεγχος στα σχολικά βιβλία δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης, της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, προκειμένου να αρθούν ορισμένες ιστορικές διαστρεβλώσεις. Όπως ήδη αναφέραμε, υπάρχουν Τούρκοι επιστήμονες ιστορικοί, οι οποίοι προσπαθούν να προβάλλουν την ιστορική αλήθεια. Ο έλεγχος αυτός πρέπει βέβαια να συμπεριλάβει και τις μελέτες, αναφορικά με τα θέματα των μειονοτήτων, και στα ΑΕΙ, όπως και στα ερευνητικά κέντρα.
Σήμερα στην ΚΠολη ο αριθμός των ομογενών μας έχει κατέβει στους 1.000.
Λειτουργεί η Μεγάλη του Γένους Σχολή (Γυμνάσιο – Λύκειο) με 40 ορθόδοξα Ρωμηόπουλα.
Επίσης λειτουργεί η Ζωγράφειος Σχολή με 70 μαθητές (Γυμνάσιο – Λύκειο).
Τέλος η Ζάππειος Σχολή, στην οποία λειτουργεί Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, έχει 120 μαθητές.
Λειτουργούν επίσης 2 παιδικοί σταθμοί.
Στα σχολεία αυτά διδάσκουν ομογενείς, Τούρκοι, όπως και 16 Εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα.
Στο επόμενο, τελευταίο άρθρο μας, θα εκθέσουμε ορισμένες από τις προσπάθειες της ΟΙ.ΟΜ.ΚΩ. για την επανεγκατάσταση Ελλήνων στην ΚΠολη, όπως και για τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών που να επιτρέπουν στα παιδιά των εκπατρισθέντων Ελλήνων να οικοδομήσουν το επαγγελματικό μέλλον τους στην Πατρίδα των γονιών τους. Εάν δεν συμβεί αυτό ο Ελληνισμός θα εκλείψει τελείως από την Ελληνορθόδοξη Βυζαντινή Βασιλεύουσα.
(Συνεχίζεται)
