Γράφει ο Σταύρος Γουλούλης
Δρος Βυζαντινής Τέχνης
Παρέλαση ίσον γενική δοκιμή πολεμικής ετοιμότητας, που μακάρι να μείνει εκεί. Την παράσταση όμως απορροφά ο κροταλισμός ερπυστριών τεθωρακισμένων αρμάτων μάχης. Προκαλούν δέος. Το άρμα είναι κινούμενο φρούριο για το Πεζικό που προβαίνει στο τελικό ξεκαθάρισμα, αλλά δεν κάνει βήμα χωρίς συνεργασία με αυτό.
Το αρχαίο Ιππικό, με το έφιππο άρμα ή τον ίππο, εξελίχθηκε σε μηχανοκίνητο, θωρακισμένο άρμα. Είναι περίφημη η σχέση του ανθρώπου με το άλογο, η πιο στενή και δημιουργική από όλα τα ζώα. Αλλά και το αφεντικό το θεωρεί σύντροφο, το φροντίζει, προσέχει να μην το κουράζει άσκοπα. Ετσι το Ιππικό έγινε θρύλος στην Ιστορία. Από την Ιπποσύνη μέχρι τους Κολοκοτρωναίους. Καβάλα πήγαιναν ακόμη και στην εκκλησιά, υπερβολή ασφαλώς, για να δείξουν το αδούλωτο και ετοιμοπόλεμο.
Στο Σώμα των ΤΘ φορούν μαύρο μπερέ ως διακριτικό, το οποίο επέβαλαν οι Γάλλοι στον Α’ ΠΠ. Το μαύρο είναι σύμβολο αφιέρωσης έως θανάτου, τουλάχιστον από το Μεσαίωνα. Υπομένει ο φέρων τη μαυρίλα σκληρής ζωής, κάτι σαν ένα μαύρο πέπλο θανάτου. Οι χιαστί σπάθες με το πέταλο και το άρμα μάχης του εμβλήματος «Οπου η Δόξα και το Καθήκον», ομιλούν για το καθήκον του Μαυροσκούφη, που δεν βρίσκεται σε συνηθισμένες περιστάσεις.
Πώς δουλεύει όμως ο πολεμικός αυτός μηχανισμός πίσω από τα φαινόμενα; Τα στελέχη των Τεθωρακισμένων έχουν αριστοκρατική νοοτροπία. Επιλέγονται με βάση κάποια ψυχοσωματικά κριτήρια, αλλά τους αναδεικνύει το Οπλο. Είναι σαν τους δεκαθλητές. Εχουν πολλές αρετές σε μέτρο. Ευέλικτοι, με καλές αναλογίες σώματος, γρήγορα αντανακλαστικά, νοήμονες, με αίσθηση χιούμορ. Ο αξιωματικός ΤΘ στηρίζεται πρώτα από όλα στο πλήρωμα, το οποίο διαγράφει την επιχείρηση. Δεν μειώνει τον στρατιώτη. Τον θέλει με αυτοπεποίθηση, ριψοκίνδυνο, να αναπτύσσει πρωτοβουλία, απαλλαγμένον από φοβίες, ισορροπημένο. Δεν θέλουν εκεί νεύρα παρατεταμένα, συννεφιασμένους. Χρειάζονται όχι τόσο σωματική όσο ψυχική αντοχή και ψυχραιμία, σταθερότητα. Είναι η φύση του Οπλου τέτοια. Το παραμικρό λάθος κοστίζει. Ετσι δημιουργούν καλή ατμόσφαιρα μεταξύ τους. Η οποία όμως διατηρείται εκεί όπου υπάρχουν ανώτερες αξίες.
Αν η οριζόντια έμμεση σχέση συνάδει προς τη στρατιωτική λογική, εφαρμογή κανονισμών, η κατακόρυφη είναι η άμεση προσωπική σχέση του στρατιώτη προς τον διοικητή, τον ομαδάρχη. Κυριαρχεί ένας συγκρατημένος δυναμισμός και ταυτόχρονα ομαλότητα των σχέσεων. Θέλουν οι στρατιώτες για να κάνουν το καλύτερο να δένονται με το φοβερό άρμα όσο τους πηγαίνει, να αγαπούν τον ανώτερό τους. Αποδίδουν περισσότερο, δεν αισθάνονται ότι κάνουν αγγαρεία. Ενώ στο πεζικό τα «τζιτζίκια»…
Παρελαύνουν οι μνήμες. Υπηρετώντας στη ΧΧΙ ΤΘΤ (Κομοτηνή), είδα πως οι αξιωματικοί μαυροσκούφηδες είναι ωραίοι τύποι, αξιοπρεπείς υπέρ το δέον, συμπαρασύροντας άλλα ευγενή αισθήματα, εντιμότητα, σχέσεις αλληλεγγύης… Σπάνια επιβάλλουν ποινές, αλλά πατάσσουν και το μικρό παράπτωμα πάραυτα με μικρή ποινή. Ετσι ο ίλαρχος της Ιλης Στρατηγείου τιμώρησε έναν στρατιώτη μία ημέρα φυλάκιση, γιατί υπάκουσε σε γυναίκα υπάλληλο. Του είχε πει να πάει να φέρει κάτι. «Για δειλία», αποφάνθηκε, «ο στρατιώτης δεν δέχεται εντολές από κανέναν εκτός από τον ανώτερό του»…!
Ζήσαμε στην ίδια πόλη ένα μοναδικό γεγονός, όπου φάνηκε μία απίστευτη κορύφωση του καθήκοντος δύο μονίμων στελεχών (ΤΘ). Ενας Οδ.Μ.Αρ. που υπέστη κρίση (αμόκ) για κάποια πίεση που δέχτηκε «άρπαξε» το άρμα του και αφού κατέστρεψε τη μονάδα του (16 Ιλη.Αν.), ενήργησε «επίθεση» κατά της Διοικήσεως της Ταξιαρχίας. Ευτυχώς οι ερπύστριες κόλλησαν στο γκρεμισμένο αυλότοιχο. Εκεί για ελάχιστα δευτερόλεπτα παίχθηκε να μην εξελιχθεί σε τραγωδία. Ενας μόνιμος ανθυπασπιστής, βοηθός επόπτη, άρπαξε το όπλο του φρουρού της πύλης και άρχισε να σκίζει την τελαμώνα για σφαίρες, για να εκτελέσει τον εκτός εαυτού Οδηγό! Ο επίλαρχος Γούλιος, δ/ντής του 3ου Γραφείου, επόπτης εκείνο το Σάββατο βράδυ, βλέποντας το άρμα να μαρσάρει μόνον, του πήρε -με πραγματική πάλη όπως είπαν- το όπλο από το χέρι. Ηλθε σε λίγο η Πυροσβεστική και με τη μάνικα τον «συνέφερε». Και οι δύο κινήθηκαν άριστα με τα εξαιρετικά ανακλαστικά των στελεχών του Σώματος. Οι έφεδροι μιλούσαν ακόμη για την ενστικτώδη πράξη του Οδηγού, να σταματήσει το άρμα στην πύλη του στρατοπέδου, φωνάζοντας τον φρουρό να φύγει από μπροστά, θα τον πατούσε. Εκείνος όμως έμενε άγαλμα! Τα έχασε; Κόλλησε το μυαλό ή έδειξε αρετή ασύλληπτη, αποτέλεσμα κατά γράμμα τήρησης κανονισμών; Είπανε ακόμη ότι κι αυτόν πάλι ο επόπτης τον τράβηξε στην άκρη…! Εμείς πάντως μέχρι τότε βλέπαμε τον επίλαρχο Γούλιο, απλώς έναν μυαλωμένο άνθρωπο, αλλά στη στιγμή αποδείχθηκε χαρισματικός ηγέτης. Το καθήκον του έκανε, αλλά έλαβε μοναδική δόξα, έσωσε ζωές…
Οι θεατές των παρελάσεων δεν γνωρίζουν τέτοιες μικρές ηρωϊκές ιστορίες που συνήθως η υπηρεσιακή δεοντολογία σκεπάζει. Οσα λάθη κι αν κάνουν αυτοί οι άνθρωποι, είναι λόγια αέρα μάλλον, οι πράξεις τους εξαγιάζουν. Σήμερα η σκληρή εκπαίδευση, που δεν αναστέλλει τα βαθιά ανθρώπινα αισθήματα. Αύριο, αναγκαίο κακό, μία παρέλαση, πορεία προς το μέτωπο, το καθήκον.
