Tου π. Αντώνιου Χρήστου
Προϊστάμενου του Ι.Ν. Προφήτου Ηλία Κόρμπι Βάρης της Ι. Μ. Γλυφάδας Ε. Β. Β. & Β.
Αγαπητοί μας αναγνώστες, φτάσαμε ήδη στα μισά της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και λάβαμε όλοι δύναμη από την προσκύνηση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, για να συνεχίσουμε τον πνευματικό μας αγώνα στην πορεία προς το Πάσχα. Ο αγώνας είναι «μαραθώνιος» και οι κίνδυνοι και οι πειρασμοί πολλοί.
Σε αυτό το άρθρο μας, θα ασχοληθούμε με έναν πολύ διαδεδομένο κίνδυνο στην πνευματική ζωή, όχι μόνο αυτής της περιόδου, αλλά γενικότερα στη ζωή μας και δυστυχώς δεν επηρεάζει μόνο τους αρχάριους, αλλά τον συναντάς και σε πολλούς προχωρημένους και έμπειρους στην εκκλησιαστική ζωή. Ποιος είναι αυτός; Λέγεται υπερβολική χαλάρωση από την άσκηση, την εγκράτεια, την προσευχή, τη μυστηριακή ζωή, τον πνευματικό αγώνα, την απαραίτητη εγρήγορση του νοός, αυτά που βιώνει και μας διδάσκει η πλούσια νηπτική και ασκητική παράδοση της Εκκλησίας μας.
Ολα όσα περιγράψαμε παραπάνω, όποιος τα προτείνει ή τα υιοθετήσει, κανείς δεν θα τα περιγράψει ακριβώς έτσι, ως χαλαρότητα. Ολα αυτά κρύβονται πίσω από τηφράση «δεν πειράζει…» και προσθέτουν ή αφαιρούν πράγματα, κατά το δοκούν, από την Εκκλησιαστική ζωή και παράδοση. Θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε τα πιο συχνά «δεν πειράζει»: α) …αν φάω και λίγο κρέας ή κάτι άλλο αρτύσιμο στη νηστεία (χωρίς λόγο υγείας), β) …αν δεν νηστέψω καθόλου, τα εξερχόμενα βλάπτουν, όχι τα εισερχόμενα…! γ) …αν δεν εκκλησιάζομαι, είμαι πιο καλός όμως Χριστιανός από αυτούς που το κάνουν, δ) …που δεν προσεύχομαι ή που δεν εξομολογούμαι και δεν κοινωνώ, ε)…που αμαρτάνω, άλλωστε όλοι το κάνουν αυτό… και τόσα άλλα στη λίστα, που μπορεί να προσθέσει κανείς!
Θα ξεκινήσουμε με μερικά παραδείγματα από το επιστητό, πριν πάμε σε πιο πνευματικά επιχειρήματα, για όλη αυτή την βλαπτική ελλειμματική πνευματική τάση, που είναι συνώνυμη και παράλληλη με το γνωστό μας τραγούδι του Κώστα Χατζή και της Χαρούλας Αλεξίου του 1968 «Δεν βαριέσαι αδελφέ…»!Πώς θα μας φαινόταν όταν ο γιατρός συνιστά απόλυτη αποχή σε κάποιους από το τσιγάρο ή το ποτό, ή από συγκεκριμένες τροφές και οι ασθενείς με δικές τους προφάσεις και από αδυναμία στη θέληση, συνεχώς να παραβιάζουν τις εντολές του γιατρού; Πώς θα μας φαινόταν, όταν οι μαθητές που θα διαγωνιστούν στις πανελλήνιες ή στις τελικές εξετάσεις, αντί να μελετούν, να φεύγουν βόλτες ή να παίζουν μέσα στο σπίτι συνεχώς βιντεοπαιχνίδια από το απόγευμα ως το πρωί; Πώς θα μας φαινόταν, όταν αθλητές έχουν από τους προπονητές τους, ιδιαίτερα πριν μεγάλους αγώνες, συγκεκριμένο πρόγραμμα προπονήσεως, διατροφής και ωραρίου ύπνου και αυτοί αντί για αυτά, έτρωγαν ό,τι ήθελαν, γυμνάζονταν και κοιμόντουσαν ελάχιστα και αντί για τα γυμναστήρια ήταν στα μπαρ;Πώς θα μας φαινόταν, όταν αναπτύσσουν οι οδηγοί στα αυτοκίνητα υπερβολική ταχύτητα χωρίς να φορούν τη ζώνη τους ή να φορούν κράνος στις μηχανές τους;
Αν όλα αυτά από την καθημερινότητά μας στο επιστητόπειράζουν και πολλές φορές τέτοια αμέλεια και χαλαρότητα μπορεί να αποδειχθεί και θανατηφόρα, πόσο μάλλον στην πνευματική ζωή, υπάρχει κίνδυνος η χαλαρότητα να μας είναι τροχοπέδη στην πορεία μας να ενωθούμε με τον Θεό, ακόμη και να νεκρωθούμε εντελώς από τα πολλά «δεν πειράζει», να βγούμε και εκτός Εκκλησίας και επομένως σωτηρίας. Δεν είναι υπερβολικά όλα αυτά που λέμε, γιατί έτσι δρα η αμαρτία: Στην αρχή γίνεται λογισμός, στη συνέχεια γίνεται πάλη εσωτερική, αν θα τον ακολουθήσουμε και εφαρμόσουμε τον λογισμό που μας ωθεί σε μια αμαρτωλή πράξη. Στη συνέχεια έρχεται η απόφαση για την υλοποίηση της αμαρτίας. Ολα αυτά είναι σε εσωτερικό επίπεδο ακόμη. Από εδώ ξεκινά η αρχή των επιτιμίων, λένε οι πατέρες στην εξομολόγηση, από τη συγκατάθεση πριν κάνουμε την πράξη. Στη συνέχεια είναι η απόπειρα της αμαρτίας που έχουμε αποφασίσει, στη συνέχεια η υλοποίηση της αμαρτίας και στο τέλος έρχεται η αποπεράτωση, η προσπάθεια να κρύψουμε τα στοιχεία που μας ενοχοποιούν έναντι του Θεού και των ανθρώπων. Από το ένα στάδιο στο άλλο…μεσολαβεί ένα «δεν πειράζει» και το αντίθετο, δεν θα γινόταν αν ήμασταν σταθεροί και σθεναροί στην απόφαση να υλοποιούμε το θέλημα του Θεού στη ζωή μας!
Φυσικά, όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και εδώ χρειάζεται πάντα διάκριση και εμπιστοσύνη στον πνευματικό μας. Δεν θέλει πολλή χαλαρότητα ο αγώνας, αλλά από την άλλη ούτε πολλή αυστηρότητα, προσπαθώντας να κάνουμε πράγματα πέρα από τις δυνατότητές μας ή από την τωρινή μας πνευματική κατάσταση που είναι ανώριμη. Αυτό είναι σύνηθες λάθος στην πνευματική ζωή κάποιων με υπερβολικό ζήλο, που παντού βλέπουν «δαίμονες», ακόμη και στις απλές καθημερινές χαρές του βίου. Αυτό είναι το άλλο άκρο που επίσης πρέπει να αποφεύγουμε.
Η μέση οδός, ο ορθόδοξος και ορθόπρακτος τρόπος είναι το καλύτερο. Αυτό θα μας διδάξει και η Εκκλησία μας την Κυριακή Δ’ Νηστειών,προβάλλοντας την Κλίμακα των αρετών του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου. Ξεκινάμε σιγά σιγά, από τα χαμηλά προς τα ανώτερα, όχι με άλματα, αλλά σκαλί σκαλί και όταν προχωράμε μπροστά, δεν πρέπει να κάνουμε πίσω, όπως έκανε και η γυναίκα του Λωτ στην καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων, μένοντας στήλη άλατος (Γέν. 19,1-29). Αμήν!
