Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου εἶναι ἑορτή ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Μέ τήν ἐνσάρκωση τοῦ Χριστοῦ ἐλευθερώθηκε τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τήν δουλεία στόν θάνατο, τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο καί ἔτσι ἀπέκτησε τήν πραγματική ἐλευθερία.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός μιλώντας γιά τό προπατορικό ἁμάρτημα, διδάσκει ὅτι μέ τήν ἁμαρτία ὁ ἄνθρωπος ἔχασε τήν παρρησία πρός τόν Θεό, σκεπάσθηκε ἀπό τήν τραχύτητα «τοῦ μοχθηροῦ βίου», ντύθηκε τά νεκρά δέρματα, δηλαδή τήν θνητότητα, ἐξορίσθηκε ἀπό τόν Παράδεισο, σύμφωνα μέ τήν δικαιοκρισία τοῦ Θεοῦ, ἔγινε κατάδικος τοῦ θανάτου καί ὑποχείριος τῆς φθορᾶς καί ἔχασε τήν ἐλευθερία του.
Ὁ Χριστός μέ τήν θεία οἰκονομία ἐλευθέρωσε τήν φύση τοῦ προπάτορος ἀπό τήν ἁμαρτία, τήν φθορά καί τόν θάνατο καί ἔγινε ἀπαρχή τῆς ἀναστάσεως.
Ὁ Χριστός κατέστησε τόν ἑαυτό Του ὁδό, τύπο καί ὑπογραμμό γιά νά γίνουμε καί ἐμεῖς, ἀκολουθώντας τά ἴχνη Του, παιδιά, κληρονόμοι καί συγκληρονόμοι τοῦ Θεοῦ, νά γίνουμε κατά Χάρη αὐτό πού Αὐτός εἶναι κατά φύση.
Σέ αὐτό συνίσταται ἡ πνευματική ἐλευθερία. Καί σέ αὐτό συνήργησε ἡ Θεοτόκος Μητέρα Του, καί ἔγινε καί δική μας μητέρα.
Ἡ ἐλευθερία τῆς Θεοτόκου δέν ἔγκειται στό ὅτι εἶχε ἁπλῶς τήν δυνατότητα ἐπιλογῆς, ὅπως ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καί ἐπιλέγουν καί τό κακό, ἀλλά στό ὅτι ἀπέκτησε τό φυσικό θέλημα καί τήν ἀτρεψία τῆς γνώμης της πρός τό ἀγαθό, πράγμα πού συνιστᾶ τόν τέλειο καί ἐλεύθερο ἄνθρωπο.
Ἡ Θεοτόκος ἀπέκτησε αὐτήν τήν ἐλευθερία, ἔγινε κατοικητήριο τοῦ ζῶντος Θεοῦ καί συνετέλεσε στήν ἐλευθέρωση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, πού ἐπιτεύχθηκε μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ, τά Πάθη, τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάστασή Του.
Αὐτή ἡ ἐλευθερία πρέπει νά βιωθεῖ ἀπό τούς ἀνθρώπους, μέ τήν συμμετοχή τους στήν μυστηριακή καί ἀσκητική ζωή τῆς Ἐκκλησίας, μέ τήν ἀπαλλαγή ἀπό κάθε ἐξάρτηση, μέ τήν ὑπέρβαση τῆς φθαρτότητος καί τῆς θνητότητος καί τήν ἐλευθέρωση ἀπό τήν κακή ἐπίδραση τῶν παθῶν.
Ἡ Κυρία Θεοτόκος μᾶς ἔδειξε τόν δρόμο πρός τήν πραγματική ἐλευθερία.
*
Ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου εἶναι συγχρόνως καί Ἐθνική Ἑορτή.
Γιατί ἡ Κυρία Θεοτόκος, ὅπως καί ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ μας, συνδέθηκε ἄμεσα μέ τήν ἐλευθερία τῆς Πατρίδος, ἀπό τούς ἴδιους τούς ἀγωνιστές, ἀπό τόν ἴδιο τόν λαό πού ποθοῦσε τήν ἐλευθερία του.
Ὁ ἐμβληματικός ἥρωας τῆς Ἐπανάστασης, ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, στηριζόταν στήν δύναμη τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ καί προσευχόταν στήν Κυρία Θεοτόκο.
Ὁ ἴδιος ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ διηγεῖται ὅτι ξεκινώντας γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Τρίπολης, ἔφτιαξε τήν σημαία μέ τόν Σταυρό καί μέ τά ἀρχικά γράμματα τῆς φράσης-εὐχῆς «Ἰησοῦς Χριστός Νικᾶ».
Καί ὅταν ἀντιμετώπισε μιά δύσκολη στιγμή, προσευχήθηκε στήν Παναγία. Ὁ ἴδιος διηγεῖται:
«…Ἐκατέβηκα κάτου· ἦτον μιά ἐκκλησιά εἰς τόν δρόμον, ἡ Παναγία στό Χρυσοβίτσι, καί τό καθησιό μου ἦταν ὅπου ἔκλαιγα τήν Ἑλλάς».
Μπῆκε μέσα στόν Ναό καί προσευχήθηκε:
«Παναγία μου… Παναγία μου, βοήθησε καί τούτη τήν φορά τούς Ἕλληνες νά ψυχωθοῦν».
Ὁ γενναῖος στρατηγός Γεώργιος Καραϊσκάκης ἀφιέρωσε στήν Παναγία τήν Προυσσιώτισσσα τό ἀσημένιο κάλυμμα τῆς εἰκόνος της μέ τά τρία παράσημά του.
Ὁ ναύαρχος Κωνσταντῖνος Κανάρης, μετά τήν πυρπόληση τῆς τουρκικῆς ναυαρχίδας καί τήν ἀπονομή ἀπό τήν δημογεροντία τοῦ δάφνινου στεφανιοῦ γιά τό κατόρθωμά του, «ἀμέσως μεταβαίνει στόν Ναό νά εὐχαριστήσει τήν Παναγία. Καταθέτει στήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τό στεφάνι του καί πέφτει μέ τό μέτωπο κατά γῆς, εὐχαριστώντας τήν Παναγιά».
Ἀμέτρητες εἶναι οἱ μαρτυρίες τῆς ἀγάπης, τῆς τιμῆς καί τοῦ σεβασμοῦ τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ᾽21 πρός τό πρόσωπο τῆς Κυρίας Θεοτόκου.
*
Γι᾽ αὐτό καί ἡ ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου εἶχε ὁρισθεῖ ὡς ἡ ἡμέρα ἔναρξης τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης κατά τοῦ Τουρκικοῦ ζυγοῦ ἀπό τόν ἀρχηγό τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας Ἀλέξανδρο Ὑψηλάντη, «ὡς εὐαγγελιζομένη τήν πολιτικήν λύτρωσιν τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους».
Αὐτή τήν μεγάλη ἡμέρα ἐπέλεξε ἡ Πατρίδα μας νά κηρύξει τήν Ἐλευθερία της.
Ἀπό τότε ἡ 25η Μαρτίου, ἡμέρα τῆς Παναγίας μας, εἶναι καί ἡ Ἡμέρα τῆς Πατρίδας, ἡ ἡμέρα τῆς Ἑλλάδας.
Γι᾽ αὐτό καί ἡ τιμή στήν Παναγία, εἶναι τιμή στήν Πατρίδα.
Καί, βεβαίως, ἡ τιμή στήν Παναγία, εἶναι τιμή στόν Θεό, ἀφοῦ εἶναι ἡ Μητέρα Του.
Εἶναι ἀκόμη τιμή στόν ἄνθρωπο, ἀφοῦ ἡ Παναγία εἶναι ὁ τέλειος ἄνθρωπος, μέ τήν πραγματική ἐλευθερία καί στολισμένη μέ ὅλες τίς ἀρετές.
Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τόν Τίμιο Σταυρό, δηλαδή ἡ τιμή καί ὁ σεβασμός στόν Τίμιο Σταυρό εἶναι τιμή καί σεβασμός καί στήν Πατρίδα.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Πολλά σύνεφα συσσωρεύονται στόν ὁρίζοντα τῆς Πατρίδας μας. Τό πολιτισμικό «χαμηλό βαρομετρικό» πού τά προκαλεῖ φαίνεται νά εἶναι ἡ ἔλλειψη ἤ ἡ σύγχυση ταυτότητας τῆς νεοελληνικῆς κοινωνίας μας.
Γι᾽ αὐτό καί ὀφείλουμε, νά διατηροῦμε ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ τά στοιχεῖα πού μᾶς ἑνώνουν καλῶς, τά στοιχεῖα πού ὁρίζουν τήν ταυτότητά μας, πού μᾶς κάνουν Ἕλληνες.
Ἡ ἀγάπη, ὁ σεβασμός καί ἡ τιμή πρός τήν Κυρία Θεοτόκο καί πρός τόν Τίμιο Σταυρό, ἀποτελοῦν βασικά στοιχεῖα ταυτότητας καί ἑνότητας τῆς Πατρίδας μας, γιά τήν ὁποία ἔχυσαν τό αἷμα τους οἱ ἥρωες τῆς Ἐπανάστασης.
Δοξάζουμε τόν Θεό, διότι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἐλεύθερη.
Καί ἄς μή ξεχνᾶμε παράλληλα ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἀπό τούς λίγους τόπους πού ἔχουν μείνει στήν Ὑφήλιο τοῦ 21ου αἰῶνα, ὅπου μπορεῖ ἕνας ὀρθόδοξος νά ἐκδηλώσει ἐλεύθερα καί δημόσια τήν πίστη του.
Ἄς μή ξεχνᾶμε ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἡ χώρα τῆς Παναγίας καί τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Μέ θερμές πατρικές εὐχές καί ἀγάπη
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος
