Του Γιώργου Θεοχάρη
Χίλια πενήντα τέσσερα χρόνια ιστορίας και πνευματικότητας συμπληρώνονται φέτος από την ίδρυση του Αγίου Όρους. Τότε ιδρύθηκε η πρώτη μονή, η Μεγίστη Λαύρα.
Με μεγαλοπρέπεια και επισημότητα τιμήθηκε η χιλιετηρίδα του Αγίου Όρους το 1963, με επικεφαλής τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρα. Στη λαμπρή τελετή είχαν παραστεί όλοι οι Ορθόδοξοι Πατριάρχες, αλλά και ο βασιλιάς της Ελλάδας Παύλος, που είχε γίνει δεκτός με στρατιωτικές τιμές.
Σύμφωνα με την αγιορείτικη παράδοση, ο βασιλιάς της Ελλάδας, ως διάδοχος των βυζαντινών αυτοκρατόρων, θεωρούνταν ο εγγυητής της ασφάλειας του Άθω.
Με κωδωνοκρουσίες του ναού του Πρωτάτου στις Καρυές και των γειτονικών μοναστηριών, είχε αρχίσει η λιτανεία. Οι ιεροψάλτες και οι σπουδαστές Θεολογίας έψαλλαν εν χορώ. Οι ιερομόναχοι με τα λειτουργικά τους άμφια έφεραν τα εξαπτέρυγα.
Για την αρχιερατική Θεία Λειτουργία οι κεφαλές των αυτοκέφαλων Ορθόδοξων Εκκλησιών και η αυτού Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, είχαν ενδυθεί με χρυσοποίκιλτα άμφια. Το αρχιερατικό συλλείτουργο είχε αρχίσει με τη δοξολογία. Ο βασιλιάς της Ελλάδας και ο πρίγκιπας του στέμματος συνόδευαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Στη λιτανεία περιέφεραν και τη φημισμένη θαυματουργή εικόνα Άξιον Εστί. Σύμφωνα με την παράδοση, τον 10ο αιώνα ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάστηκε ως μοναχός σε έναν γέροντα του Αγίου Όρους που είχε την εικόνα αυτή και έψαλλε τον συγκεκριμένο ύμνο.
Η χιλιετηρίδα του Αγίου Όρους τον Ιούνιο του 1963 ήταν και η αφορμή να συναντηθούν για πρώτη φορά όλοι οι Ορθόδοξοι Πατριάρχες, καθώς δεν είχε προηγηθεί συνεύρεση όλων των εκπροσώπων των Ορθόδοξων Εκκλησιών .
