Των Δήμητρα Παλαιολόγου και Γιώργη Μυλωνά
Πρωτοβουλίες μεταξύ των θρησκευτικών ηγετών προανήγγειλε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος από τις Βρυξέλλες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δράση των φανατικών και, κυρίως, του ISIS. Την ίδια στιγμή, το σύνολο της ιεραρχίας στην Ελλάδα επιχειρεί να αναδείξει τον διάλογο ως τη μόνη λύση για την επίλυση του προβλήματος, επισημαίνοντας ότι γεγονότα όπως αυτά στη Γαλλία θα πρέπει να αφυπνίσουν ώστε με «διάλογο και καταλλαγή» να αντιμετωπιστεί κάθε απειλή.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανακοίνωσε ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016 θα γίνει συνάντηση όλων των ηγετών των μονοφυσιτικών θρησκειών, ενώ παράλληλα θα γίνει συνάντηση των ηγετών και άλλων μικρότερων δογμάτων. Στόχος των συναντήσεων αυτών είναι η αντιμετώπιση του προσφυγικού και της βίας, η ανάπτυξη του διαθρησκειακού διαλόγου, καθώς και η ανάληψη πρωτοβουλιών που θα μειώσουν την ένταση στη Μέση Ανατολή.
Στην Ελλάδα, η Εκκλησία σχεδιάζει πρωτοβουλίες προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των προσφύγων και, ταυτόχρονα, να μην κυριεύσει τους πιστούς ο φόβος του διαφορετικού, με σκοπό να μην υπάρξουν γενικεύσεις στον καταλογισμό ευθυνών και αντιδράσεις σε βάρος ατόμων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Μέση Ανατολή λόγω της τρομοκρατίας.
Από την πρώτη στιγμή του χτυπήματος στο Παρίσι, η Εκκλησία της Ελλάδας εξέφρασε τον αποτροπιασμό της, δείχνοντας ταυτόχρονα την αλληλεγγύη της προς τους πρόσφυγες, με μια συμβολική επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου στη Σάμο, όπου μοίρασε δώρα στα παιδιά των προσφύγων.
Σε επιστολή του στον πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα, κ. Christophe Chantepy, ο κ. Ιερώνυμος αναφέρει: «Είμαστε συγκλονισμένοι με την απάνθρωπη αυτή τρομοκρατική ενέργεια, που συνιστά πλήγμα για τον ανθρώπινο πολιτισμό», ενώ εύχεται τα θύματα στο Παρίσι «να είναι τα τελευταία ενός παράλογου και αποτρόπαιου εγκλήματος, που πλήττει πάνω από όλα τα ιδανικά της Δημοκρατίας».
Ο κ. Ιερώνυμος το τελευταίο διάστημα δεν κρύβει την ανησυχία του για κάποιες ακραίες φωνές και εντός της Εκκλησίας, με αφορμή την ίδρυση τζαμιού στην Αθήνα. Ήδη πολλοί τάσσονται κατά της ανέγερσης τζαμιού σε περιοχές που είναι κοντά στο κέντρο της Αθήνας, εκφράζοντας ωστόσο και φόβους για τη λειτουργία δεκάδων παράνομων χώρων προσευχής.
«Αυτό που προέχει σήμερα για όσους μουσουλμάνους έχουν φτάσει στη χώρα μας είναι να μην γκετοποιηθούν. Να μην απομονωθούν από την κοινωνία. Σε αυτό θα πρέπει να συμβάλλουν και οι άνθρωποι της Εκκλησίας. Και ήδη οι περισσότεροι το κάνουν, στηρίζοντας τους πρόσφυγες με κάθε τρόπο», λέει στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ιεράρχης της Θεσσαλίας, ο οποίος έχει αναπτύξει σημαντικές δραστηριότητες στην αντιμετώπιση των διακρίσεων σε βάρος των αδυνάτων.
Το μεγάλο στοίχημα για την Εκκλησία είναι αυτή τη στιγμή η στήριξη των προσφύγων και ήδη υπάρχει στενή συνεργασία για τη στέγαση και τη διατροφή τους. Το μεγάλο πρόβλημα, όμως, εστιάζεται στην έλλειψη πόρων ικανών για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες των προσφύγων, αλλά και των μεταναστών.
Παρά τις καλές προθέσεις, δεν μπορεί να αγνοηθεί και η πραγματικότητα που ζούμε τις τελευταίες μέρες, λόγω του χτυπήματος στο Παρίσι.
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει σε δηλώσεις του στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος, η απομάκρυνση από τον λόγο του Θεού είναι η βασική αιτία για τη βαρβαρότητα που ζούμε.
«Ένα βασικό μήνυμα είναι αυτό που είπαν οι πατέρες “νους αποστάς του Θεού ή κτηνώδης ή δαιμονιώδης”. Η εν ψυχρώ δολοφονία τόσων ανθρώπων είναι αληθινά φρικτή κι αδυνατώ πραγματικά να αποδώσω την παραμικρή εξήγηση για αυτό που συμβαίνει. Υπό το κράτος, όμως, ενός τέτοιου φόβου, ότι μπορεί αυτό να συμβεί και σε μας, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Φοβάμαι, όμως, ότι είναι δυστυχώς πια αργά και για φόβο και για αντίδραση. Αρκετά πράγματα, δηλαδή, τα αφήσαμε και εξετράφησαν επιπόλαια και πάντοτε μετά την ύβριν έρχεται η νέμεσις».
Μητροπολίτης Μεσσηνίας, Χρυσόστομος
Μήνυμα εναντίον κάθε φονταμενταλιστικής έκφρασης
Ο Μητροπολίτης ς κάνει λόγο για την ανάγκη να επικρατήσει πνεύμα καταλλαγής και αλληλεγγύης: «Κάθε φονταμενταλιστική έκφραση, που επιδιώκει την ιδεολογική επιβολή μιας αλλοιωμένης και αρρωστημένης θρησκευτικότητας, η οποία οδηγεί σε απομονωτισμό και εσωστρέφεια τις θρησκείες και τις Εκκλησίες, προκαλεί τον θάνατο και την καταστροφή. Μια θρησκεία, μια Εκκλησία η οποία έχει την ανεκτικότητα, την εξωστρέφεια και τη δυνατότητα συμμετοχής σε διάλογο, στο πλαίσιο του πολιτισμού, οδηγεί στη ζωή και στην προοπτική μέλλοντος. Οι Εκκλησίες σήμερα χρειάζεται να συμβάλλουν στο πνεύμα της καταλλαγής και της αλληλεγγύης μεταξύ των λαών και πρώτες να υποδείξουν ότι καλλιεργούν αυτό πνεύμα, καλλιεργώντας τον μεταξύ τους διάλογο και τη μεταξύ τους επικοινωνία για θέματα που αφορούν τον άνθρωπο, την κοινωνία και τα προβλήματά του».
Μητροπολίτης Δημητριάδος Ιγνάτιος
«Η σκέψη μας στα εκατομμύρια των εξανδραποδισμένων»
Με αφορμή το χτύπημα στο Παρίσι, στον Βόλο τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των θυμάτων της τρομοκρατικής επίθεσης. Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, μετά το τέλος τη πρωτοβουλίας αυτής, τόνισε: «Ο λαός του Βόλου, η τοπική μας Εκκλησία, προσευχόμαστε απόψε για τα θύματα των άνανδρων τρομοκρατικών επιθέσεων της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι. Η σκέψη μας στρέφεται στις θρηνωδούσες οικογένειές τους, στο γαλλικό έθνος, αλλά και σε κάθε λαό που βίωσε και βιώνει τη βαρβαρότητα, το τυφλό μίσος, την παραφροσύνη του θρησκευτικού φανατισμού, που σκοτώνει στο όνομα του Θεού, καταστρέφει μακραίωνους πολιτισμούς και οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπων στον εξανδραποδισμό και στην προσφυγιά».
Αναφερόμενος στη δράση των φανατικών, υποστήριξε: «Καταγγέλλουμε την παραχάραξη και την προκλητική αλλοίωση του θρησκευτικού γεγονότος από τους ακραίους ισλαμιστές, που προσβάλλουν την ιστορική παράδοση και τον πολιτισμό του Ισλάμ και εκθέτουν εκατοντάδες εκατομμυρίων μουσουλμάνων, ειρηνικών και φιλήσυχων πολιτών του κόσμου».
Ο κ. Ιγνάτιος απηύθυνε κάλεσμα στους ηγέτες «εκείνων των λαών που η κουλτούρα και ο πολιτισμός τους στηρίχθηκαν, επί σειράν αιώνων, στο Ευαγγέλιο του Χριστού, να κάνουν και εκείνοι την αυτοκριτική τους. Η αλλοίωση του αυθεντικού χριστιανικού ήθους που υιοθέτησαν αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες αυτής της φανατισμένης αντίδρασης προς τον ευρωπαϊκό πολιτισμό». Τέλος, ζήτησε να μην επιτρέψουμε ο τρόμος να εμφιλοχωρήσει στις καρδιές μας. «Ως έθνος γνωρίσαμε τη βαρβαρότητα και τη νικήσαμε. Είμαστε ελεύθεροι και θα παραμείνουμε ελεύθεροι, αντιστεκόμενοι σε κάθε μορφή βίας και κηρύττοντας τον λόγο του Χριστού: Η αγάπη θα κυριαρχήσει και θα σώσει τον κόσμο».
Επίσκοπος Αχαΐας Αθανάσιος
«Ο άνθρωπος έχει αναφαίρετο δικαίωμα να γίνεται σεβαστός, χωρίς διακρίσεις»
Σαφώς υπέρ του διαλόγου τάσσεται, μιλώντας στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας» ο επίσκοπος Αχαΐας Αθανάσιος, διευθυντής του γραφείου της Εκκλησίας της Ελλάδος στις Βρυξέλλες.
Πώς διαμορφώνεται σήμερα η κατάσταση μετά το χτύπημα στο Παρίσι;
H αλληλεγγύη, η αλληλοεμψύχωση ευρωπαϊκών λαών σε μεγάλες δημόσιες συγκεντρώσεις, η αποφασιστικότητα που επεδείχθη ήδη μαζικά έναντι της τρομοκρατίας, η οποία με την απειλή του θανάτου επιδιώκει να φοβίσει τη ζωή, αναμφίβολα εκπέμπουν ένα ηχηρό μήνυμα για το μέλλον. Η σωφροσύνη επιβάλλει σε όλους να πάρουν κάποια μέτρα ασφάλειας, τα οποία οπωσδήποτε θα οργανωθούν καλύτερα. Ελπίζω πάντα υπό τον έλεγχο του νόμου, καθώς ο καιρός περνάει. Αυτό που μπορώ να πω για την ώρα είναι ότι το δημόσιο αίσθημα στις Βρυξέλλες δεν φανερώνει ούτε ψύχωση, ούτε υστερία, ούτε αποκαρδίωση. Αντίθετα, διαβλέπω την ανάπτυξη κοινωνικής συνοχής, την οποία εκφράζουν και μουσουλμάνοι ενταγμένοι στην τοπική κοινωνία, που καταδικάζουν ανεπιφύλακτα τη βία ως αντίθετη στις αρχές του Ισλάμ. Είναι καιρός να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη και να χρησιμοποιηθούν δημιουργικά τα μέσα που η οργανωμένη κοινωνία διαθέτει για να υπάρξει υπεύθυνη ενημέρωση για τη μέθοδο ριζοσπαστικοποίησης και φανατισμού της νεολαίας, που ακολουθείται συστηματικά από κέντρα στα οποία εκτρέφονται το μίσος και η μισαλλοδοξία.
Σήμερα, με τα επάλληλα κύματα των μεταναστών που δέχεται η Ευρώπη, η Εκκλησία έχει τη δική της πρόταση στο θέμα ή ακολουθεί την κοσμική πολιτική;
Δεν μπορεί να απομειωθεί η σημασία της ανθρωπιστικής βοήθειας που προσφέρει η Εκκλησία με τις υποδομές που διαθέτει και τους αξιέπαινους κληρικούς και λαϊκούς που πλαισιώνουν και αναπτύσσουν ανυστερόβουλα και αφιλοκερδώς το έργο της. Η Εκκλησία καλείται σε κάθε περίπτωση να αντιμετωπίσει με τις δομές της το πρώτο κύμα των αναξιοπαθούντων και ξεριζωμένων αυτών ανθρώπων, που πολλές φορές αναζητούν καταφύγιο για να γλυτώσουν τη ζωή τους. Το πρόβλημα, όμως, είναι δυσεπίλυτο και δεν αντιμετωπίζεται από κανέναν μεμονωμένο φορέα. Χρειάζεται συναντίληψη και συνεργασία όλων. Η Εκκλησία έχει υποχρέωση να θυμίζει ότι ο άνθρωπος έχει αναφαίρετο δικαίωμα να γίνεται σεβαστός χωρίς διακρίσεις. Η ιερότητα του ανθρώπινου προσώπου είναι διαχρονική και αναπαλλοτρίωτη αξία. Οποιαδήποτε δήλωση, ιδίως από κληρικούς, ότι οι πρόσφυγες είναι ανεπιθύμητοι αποτελεί ανεπίτρεπτη προσέγγιση του θέματος με κοσμική έμπνευση και αντιευαγγελικά συναισθήματα! Ο Ιησούς Χριστός δεν ήταν πρόσφυγας στην Αίγυπτο, όταν βρέφος ακόμα έφυγε με τους γονείς του για να σωθεί από τον διωγμό του Ηρώδη;
Εκτός από την ανθρωπιστική στήριξη που παρέχει η Εκκλησία στους πρόσφυγες, χρειάζεται να μεταδώσει κι ένα ιδιαίτερο μήνυμα στο ποίμνιο;
Το ερώτημά σας αυτό είναι κρίσιμο. Η Εκκλησία οφείλει σήμερα, όπως συχνά έκανε και στο παρελθόν, να ενθαρρύνει τον διάλογο μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και των φυσικών προσώπων και να ετοιμάσει τα στελέχη της προς αυτήν την κατεύθυνση. Οφείλω να σας πω ότι θεωρώ ότι έχει πολλές ελλείψεις ο τομέας της καλλιέργειας του διαλόγου ιδίως στην ελληνική κοινωνία. Δεκαετίες τηλεοπτικού διαλόγου χαμηλότατου επιπέδου μεταξύ κυρίως πολιτικών προσώπων έχουν εκθρέψει «διαλογοκτονική» νοοτροπία, η οποία εγκυμονεί κινδύνους για όλους μας και κυρίως για τους νέους. Όταν η ικανότητα διεξαγωγής υγιούς διαλόγου αμβλύνεται, δημιουργείται χώρος για ανάπτυξη βίαιης συμπεριφοράς από πρόσωπα και ομάδες που δεν τιμούν ούτε τη Δημοκρατία ούτε το πρόσωπο του άλλου. Η Εκκλησία με τους εντεταλμένους εργάτες της φανερώνει τη ζωντάνια της, όταν κηρύττει τον ζώντα Χριστό όχι «αφ’ υψηλού» και με πατερναλιστικό πνεύμα, που απωθεί τον σύγχρονο -συνήθως εκκοσμικευμένο- άνθρωπο, αλλά με το πνεύμα Εκείνου που συνομίλησε και με την αιμορροούσα και με τη Σαμαρείτισσα και με τον τελώνη, συγχωρώντας, ευλογώντας και εμψυχώνοντας με το πνεύμα της αλήθειας τον «φωτισμένο» άνθρωπο να ενεργεί με γνώμονα της ζωής του την αγάπη.
