Toυ Σταύρου Γουλούλη
Η επίσκεψη του Πάπα Ρώμης στο Ιρακινό Κουρδιστάν (07.3.2021) έφερε στην επιφάνεια το διαβόητο πλέον γραμματόσημο της χώρας αυτής με το ‘Μεγάλο Κουρδιστάν’ σε λευκό χρώμα, να περιβάλλει σαν φωτοστέφανος τον ποντίφηκα! Το Κουρδιστάν είναι πλέον υπό την εγγύηση του Πάπα! Δεν μπορούσε στην υποδοχή να λείπει ο πρώην πρόεδρος Μασούντ Μπαρζανί (2005-2017), ο οποίος λίγο πριν παραιτηθεί (01.11.2017) οργάνωσε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν (25 Σεπτ. 2017), άσχετα αν την ετυμηγορία ουδεμία χώρα ενέκρινε. Την ίδια ώρα «καταιγισμός φημών περί θανάτου του Οτσαλάν» στη φυλακή του (Ιμραλί, Προποντίδα). Λανθάνει τέχνασμα κάποιων κύκλων; Ή μήπως κάποιος προσπάθησε να υπενθυμίσει ότι υπάρχει και άλλος ηγέτης των Κούρδων; Ή κι ένα αλύτρωτο Κουρδιστάν, όχι το αυτόνομο.
Δύο πολιτικοί, τιμημένος ο ένας, ‘σταυρωμένος’ ο άλλος. Αλλά και δύο πολιτικές. Συνεργαζόμενος με τους Τούρκους ο Μπαρζανί, εχθρός τους ο Οτσαλάν. Το 1999 (κυβέρνηση Σημίτη) η ελλαδική κοινωνία που από παράδοση σέβεται τον Ικέτη συμπόνεσε τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν για την απαγωγή-παράδοσή του στους Τούρκους, υπό το βάρος καταγγελιών ότι κάποιοι έλαβαν αργύρια που είχαν προκηρύξει οι ενάγοντες. Γεννήθηκε περί τις 4 Απρ. 1948 σε χωριό της Ούρφας/Έδεσσας (Τουρκία), ως μικρότερος από επτά αδέλφια. Είναι επαναστάτης για μας που η νεώτερη Ιστορία μας άρχισε με επανάσταση, τρομοκράτης όμως για το διεθνές σύστημα ισορροπίας. Ιδρυτής του PKK (Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν, 1975), έλαβε το όνομα «Αpo» που σημαίνει «θείος». Το Öcalan, σημαίνει εκδικητής [Βλ. Google]. Δεν δημιούργησε οικογένεια. Πραγματικά αγέρωχη μορφή, ευφυέστατο άτομο. Σαν τον Οτσαλάν δεν υπήρχε άλλος, περιέγραψε ο Φαήλος Κρανιδιώτης, αρχηγός «της Νέας Δεξιάς», που χειρίστηκε νομικά το θέμα του στην Ελλάδα. Ήταν ο πρώτος που μίλησε δημόσια ότι στην Τουρκία υπάρχουν δύο έθνη, Τούρκοι και Κούρδοι (1973), σπάζοντας ένα ταμπού αιώνων. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες, αλλά πέρασε στον διεκδικητικό στίβο, φυλακίσεις, παρανομία, αντάρτικο πόλεων, εξορμήσεις από τη Συρία. Θεωρείται ότι αυτός προκάλεσε εθνική αφύπνιση των Κούρδων, μια κοινωνία πατριαρχική και φυλετική. Λέγεται ότι αν είχε μόνον πολιτικές διαφορές με το καπιταλιστικό σύστημα της Τουρκίας, δεν είναι σίγουρο ότι θα έπαιρνε τα όπλα.
Διαφορετική πορεία είχε ο Μαζούντ Μπαρζανί, ο ηγέτης (2005-2017) του ιρακινού Κουρδιστάν, πήρε έναν λαό υποτελή (Κούρδοι Ιράκ) για αιώνες και τον έκανε αυτόνομο. Υπήρξε αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος Κουρδιστάν (KDP, 1979 κ.ε.). Το ίδρυσε το 1946 ο πατέρας του Μουσταφά (1903-1979), αξιωματικός του Ιράκ, αρχηγός της οικογένειας (φρατρία, μεγάλο σόι, clan) των Μπαρζανί (από το Barzan, ιρακινό Κουρδιστάν). Η ίδρυση του κόμματος έγινε την ημέρα που γεννήθηκε ο Μαζούντ, στις 16 Αυγούστου! Μια ημέρα-σύμβολο χάραξε την πορεία του. Προφανώς ο πατέρας του το είδε ως ευοίωνο γεγονός να φέρει εις πέρας η οικογένειά του την μεγάλη αποστολή. Όπως τόνισε: «Γεννήθηκα στη σκιά της σημαίας του Κουρδιστάν και είμαι έτοιμος να υπηρετήσω και να πεθάνω για αυτή τη σημαία». Ο Μασούντ πήρε τα όπλα μικρός με τους Πεσμεργκά στο αντάρτικο και αναγκάστηκε δεκαεξαετής να διακόψει τις σπουδές του. Η μορφή του στις περισσότερες φωτογραφίες δείχνει έναν άνθρωπο ήρεμο και καλοσυνάτο, σίγουρο και σοβαρό, καμία σχέση με το γερακίσιο βλέμμα του Οτσαλάν. Απέκτησε οκτώ παιδιά (πέντε γιους και τρεις κόρες). Είναι ο αριθμός στάνταρ, όπως λέγεται, στο Κουρδιστάν για να θεωρηθεί ένας οικογενειάρχης ολοκληρωμένος! Κι αν έχει κανείς μεγάλη οικογένεια διεκδικεί θέση στην πολιτική ηγεσία, αφού τον αναδεικνύει ένα σόι χιλιάδων ανθρώπων και μαζί με αυτό πολυάριθμες τέτοιες οικογένειες. Το οικογενειακό πολιτικό πρότυπο στην Ανατολή ασφαλώς δεν είναι συνώνυμο κυβερνητικής μαφίας, τύπου Ντυβαλιέ (Αϊτή) πάλαι ποτέ. Οδηγώντας κανείς έναν λαό στη λογική της μεγάλης οικογένειας ισορροπεί με όλες τις υπόλοιπες οικογένειες. Δημιουργεί ένα κράτος ενωμένο σαν οικογένεια, άσχετα αν αυτό έχει αρνητικά σημεία.
Συγκρίνονται δύο προσωπικότητες, δύο πολεμιστές: Ο κοινός θνητός, ο μοναχικός Οτσαλάν, φτωχός αλλά με τσαγανό, αυτοδημιούργητος και λαοφιλής, που τον ανέδειξε ο κοινωνικός αγώνας σε ένα κράτος με ειδική δημοκρατία, εκπρόσωπος ενός λαού που τον έκανε «θείο» του. Ο πολύτεκνος Μπαρζανί, πρώτα φροντίζοντας το σπίτι του, μια οικογένεια που διώχθηκε και υπήρξε ‘συντηρητικός’. Κοινωνικός αγωνιστής ο ένας, με τη φαμίλια του μπροστά πάντα ο άλλος. Επέφερε εκατόμβες νεκρών ο πρώτος, κληρονόμησε ο δεύτερος ό,τι του έδωσε η Ιστορία, ο διπλός βομβαρδισμός του Ιράκ. Είναι οι δύο Κούρδοι ηγέτες που αναδείχθηκαν στην εποχή μας.
Οι φωτογραφίες τους δείχνουν τον καλόκαρδο και χαμηλών τόνων κυρίαρχο επιτυχημένο Μπαρζανί και τον ευφυέστατο, οργισμένο, αλλά όχι επαγγελματία πολιτικό, προδομένο τελικά Οτσαλάν. Δύο ηγέτες, στο Προεδρικό Μέγαρο ο ένας, στη φυλακή ο άλλος, δοσμένοι στον λαό τους (Κούρδοι Ιράκ και Τουρκίας). Αρνητικά στοιχεία τους ίσως προβάλλουν μερικοί, όμως στην πολιτική είναι η συνολική εικόνα που έχει σημασία. Αν δηλαδή ο ηγέτης βοηθά τον λαό να ανέβει ένα βήμα παραπάνω.