Γράφει ο Γόρτυνος Ιερεμίας
Στην προηγούμενη μελέτη μας είδαμε για την διαφθορά της κοινωνίας των απογόνων του Αδάμ που οφειλόταν στην διαφθορά της καρδιάς, της εσωτερικής, δηλαδή, φύσεως του ανθρώπου. Έτσι μας το λέγει η Γένεση: «Επληθύνθησαν αι κακίαι των ανθρώπων επί της γης και πας τις διανοείται εν τη καρδία αυτού επιμελώς επί τα πονηρά» (6,5). Ας πούμε, με βάση όσα είπαμε στην προηγούμενη μελέτη μας, ότι η αμαρτία των ανθρώπων εκδηλώθηκε με την σαρκικότητα, γιατί οι άνδρες της κακής γενεάς άρπαξαν τις γυναίκες της καλής και ήλθαν σε ένωση μαζί τους (βλ. Γεν. 6,1-2). Έτσι έχουμε την μίξη των δύο γενεών. Αυτό όμως προκάλεσε την «οργή» του Κυρίου. Αλλά όταν λέγει η Γραφή για «οργή» και «θυμό» του Θεού, μη νομίζουμε ότι ο Θεός θυμώνει όπως οι άνθρωποι, γιατί αυτό θα σημαίνει ότι ο Θεός αλλοιώθηκε. Από αγάπη που ήταν, έγινε θυμώδης. Αλλά ποτέ ο Θεός δεν παύει να είναι αγάπη. «Οργή» και «θυμός» του Θεού, είναι το να μας πάρει ο Θεός την χάρη Του, το πνεύμα Του. Έτσι λοιπόν και εδώ, μετά την μεγάλη αμαρτία της μίξης των δύο γενεών για την σαρκικότητά τους, ο Θεός λέγει ακριβώς: «Ου μη καταμείνη το πνεύμά μου εν τοις ανθρώποις τούτοις εις τον αιώνα διά το είναι αυτούς σάρκας» (6,3)! Πήρε ο Θεός την Χάρη Του απ᾽ αυτούς και το αποτέλεσμα ήταν ο κατακλυσμός!
Ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει τον μολυνθέντα από την αμαρτία κόσμο, αλλά θέλησε να διασώσει ένα μικρό υπόλοιπο ανθρώπων και ζώων, ως βάση για ένα νέο κόσμο (βλ. 6,5-22). Ο Νώε, ο οποίος ήταν απόγονος του Σηθ, της καλής, δηλαδή, γενεάς (βλ. 5,28-32), «βρήκε χάρη ενώπιον του Θεού» (6,8) και έλαβε εντολή από τον Θεό να κατασκευάσει μια μεγάλη κιβωτό για να σώσει τον εαυτό του, την οικογένειά του και ένα μεγάλο πλήθος ζώων (6,9-22). Η περιγραφή του μεγάλου κατακλυσμού γίνεται στα κεφ. 7-8 της Γένεσης. Ο κατακλυσμός μαινόταν για 150 μέρες και κατά την γνώμη των περισσοτέρων σκέπασε όλο τον πλανήτη. Αν και μερικοί τον θεωρούν ως τοπικό, οι περισσότεροι ομιλούν για παγκόσμιο κατακλυσμό. Όλα καταστράφηκαν, εκτός από τον Νώε και όσους ήταν στην κιβωτό.
Ας μην αμφιβάλλουμε για την ιστορικότητα του κατακλυσμού. Ασφαλώς και συνέβη, γι᾽ αυτό και όλοι οι λαοί, Βαβυλώνιοι, Ασσύριοι, Πέρσες, Ινδοί, Έλληνες, Κινέζοι, Φρύγες, Εσκιμώοι, Βραζιλιάνοι κ.α., έχουν παράδοση ότι όλη η ανθρωπότητα, εκτός από μία οικογένεια, καταστράφηκε κάποτε από ένα μεγάλο κατακλυσμό. Και η καθολική αυτή παράδοση πρέπει να προϋποθέτει ιστορικό γεγονός. Ας αναφέρουμε την βαβυλωνιακή παράδοση: Στα αρχεία του ναού του Μαρδούκ στην Βαβυλώνα υπάρχει η εξής ιστορία: Ο βασιλεύς Ξίσουρθος ειδοποιήθηκε από ένα θεό να κατασκευάσει ένα πελώριο πλοίο και να βάλει μέσα τους φίλους, τους συγγενείς, ζώα από όλα τα είδη και τροφές,. Ο Ξίσουρθος έπραξε κατά την θεία εντολή. Όταν σταμάτησε ο κατακλυσμός εξαπέλυσε πουλιά, τα οποία δεν επέστρεψαν την τρίτη φορά.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η ιστορία έχει διασωθεί από διαφόρους λαούς, όχι όμως με τη θεολογική καθαρότητα της Αγίας Γραφής. Κατά τις εξωβιβλικές αυτές ιστορίες πολλοί θεοί αποφασίζουν κατακλυσμό χωρίς αιτία, αυθαίρετα. Ο ήρωας που διασώζεται, προτιμάται από ένα θεό χωρίς δικαιολογία για την προτίμηση αυτή. Κατά την βιβλική ιστορία ο ένας Θεός, ο Κύριος όλου του Κόσμου, αποφασίζει τον κατακλυσμό λόγω της αμαρτίας των ανθρώπων. Ο Νώε σώζεται για την δικαιοσύνη του. Η βασική διαφορά, λοιπόν, είναι η θεολογική ερμηνεία που δίνει η βιβλική διήγηση. Και οι αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν ότι ένας μεγάλος κατακλυσμός συνέβη στην Μεσοποταμία περί το 4.000 π.Χ.
Στον κατακλυσμό του Νώε η Ορθόδοξη Εκκλησία είδε το Μυστήριο του ιερού βαπτίσματος. Πραγματικά, ο κατακλυσμός μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα «μεγάλο βάπτισμα». Στο Μυστήριο του βαπτίσματος ο άνθρωπος βυθίζεται στο νερό. Αυτό το βύθισμα είναι συμμετοχή στον θάνατο του Χριστού. Και η ανάδυση από το νερό είναι συμμετοχή στην ανάστασή του. Ο αμαρτωλός άνθρωπος αποξενώθηκε από την ζωή του Θεού και αυτό έφερε τον θάνατό του. Πεθαίνοντας όμως ο Χριστός για μας, μπήκε στον θάνατό μας και με τον δικό Του θάνατο άνοιξε δρόμο για μια νέα ζωή. Ο θάνατος του Χριστού κατέστρεψε τον θάνατο, γιατί ο Χριστός είναι η Ζωή. Με την κατάδυση λοιπόν του Χριστού στα ύδατα του χάους και του θανάτου – που είναι σύμβολα του πεπτωκότος κόσμου – αυτά τα ύδατα γέμισαν με την παρουσία του Θεού. Έτσι, τα νερά του βαπτίσματος παριστάνουν όχι μόνον τον θάνατο, αλλά και ένα κόσμο που μεταμορφώθηκε με την σαρκωμένη ζωή του Υιού του Θεού. Με το βάπτισμα πεθαίνουμε ως προς την αμαρτία και ανασταινόμαστε στην αιώνια ζωή του Χριστού (βλ. Ρωμ. 6,1 εξ.).
Ο απόστολος Πέτρος κάνει σαφή την σχέση μεταξύ κατακλυσμού και Μυστηρίου του βαπτίσματος. Λέει ότι το σωστικό έργο του Χριστού προτυπωνόταν «κατά τις ημέρες του Νώε, τότε που ετοιμαζόταν η κιβωτός, στην οποία ολίγοι διασώθηκαν από το νερό, που ήταν ο τύπος του σημερινού βαπτίσματος, το οποίο δεν είναι αποβολή της ακαθαρσίας του σώματος, αλλά αφιέρωση συνειδήσεως αγαθής στον Θεό, διά της αναστάσεως του Ιησού Χριστού» (Α´ Πετρ. 3,20-21).
Πραγματικά υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ κατακλυσμού και Μυστηρίου του βαπτίσματος. Τα νερά, που καθάρισαν την γη από τους μολυσμούς των αμαρτωλών, έσωσαν αυτούς που βρίσκονταν στην κιβωτό, υψώνοντάς τους πάνω από την επιφάνεια της γης. Αυτό είναι τύπος βαπτίσματος, γιατί στα νερά του βαπτίσματος καταστρέφεται – εξαλείφεται το προπατορικό αμάρτημα του βαπτιζόμενου που σώζεται ενσωματούμενος στο Σώμα του Χριστού, που είναι η Εκκλησία 1.
Βλ. το βιβλίο του Jean Danielou, ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, κεφ. IV (Κέντρο βιβλικών μελετών ΑΡΤΟΣ
